MADRID – Het zal veel Spanjeliefhebbers inmiddels wel bekend zijn maar Spanje is meer dan alleen maar strand, zon, fiesta en siesta. Spanje is ook natuur, cultuur, gastronomie en monumentale steden. Een goed voorbeeld daarvan zijn de 47 Unesco Werelderfgoed vermeldingen en als onderdeel daarvan de onderstaande 15 Werelderfgoed steden.
De Werelderfgoed steden vieren op zaterdag 18 september 2021 in navolging van de eerste twee edities sinds 2018 de ‘La Noche del Patrimonio’ met verschillende activiteiten in de desbetreffende steden.
Het gaat om (in alfabetische volgorde) Alcalá de Henares, Ávila, Baeza en Úbeda, Cáceres, Córdoba, Cuenca, Ibiza/Eivissa, Mérida, Salamanca, San Cristóbal de la Laguna, Santiago de Compostela, Segovia, Tarragona en Toledo.
Ken jij de volgende Unesco Werelderfgoed steden in Spanje al?
Alcalá de Henares (Madrid)
Alcalá de Henares was de eerste stad die puur ontworpen en gebouwd is als de zetel van een universiteit. De universiteitsstad was de eerste materiële uitwerking van de Stad van God (Civitas Dei, het concept van de ideale stad) en z’n ontwerp werd verspreid over de hele wereld.
De stad heeft ook bijgedragen aan de intellectuele ontwikkeling van de mensheid door de taalkundige ontwikkelingen die er plaatsvonden, waaronder het definiëren van de Spaanse taal. Daarnaast was de invloed van Alcalá de Henares groot door het werk van haar ‘zoon’ Miguel de Cervantes Saavedra, die het meesterwerk El ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha schreef.
Ávila (Castilla y León)
De oude stad Ávila werd in de 11e eeuw gesticht om de Spaanse gebieden tegen de Moren te beschermen. Het wordt ook wel de ‘Stad van de Heiligen en Stenen’ genoemd. De stad is de geboorteplaats van Sint Teresa en de begraafplaats van de grootinquisiteur Torquemada.
Ávila heeft zijn middeleeuwse soberheid behouden, nog steeds zichtbaar in de gotische kathedraal en de vestingwerken. De vestingwerken zijn met hun 82 halfronde torens en negen poorten de meest complete in Spanje. Kenmerkend voor de stad zijn de kerken die buiten de stadsmuren (extra muros) liggen. De stad Ávila staat sinds 1958 op de Unesco lijst.
Baeza en Úbeda (Andalusië)
De twee kleine steden Úbeda en Baeza in het zuiden van Spanje dateren uit de Moorse 9e eeuw en uit de Reconquista in de 13e eeuw. De steden maakten een belangrijke ontwikkeling door tijdens de 16e eeuw toen ze gerenoveerd werden naar de maatstaven van de Renaissance.
De nieuwe architectonische opvattingen maakten deel uit van de humanistische ideeën uit Italië die in Spanje geïntroduceerd werden in die tijd. Hun renaissance bouwstijl en stadsstructuur hebben grote invloed gehad op de architectuur in Latijns Amerika.
Cáceres (Extremadura)
De geschiedenis van Cáceres werd gedomineerd door gevechten tussen de Moren en de christenen. Dit is terug te zien in de architectuur van de stad. Zo zijn er veel versterkte huizen, paleizen en torens te vinden.
De bouwstijl is een mix van uiteenlopende en tegenstrijdige invloeden, zoals de islamitische kunst, noordelijke gotiek, Italiaanse renaissance en kunst van de Nieuwe Wereld. Van de ongeveer 30 torens uit de islamitische periode is de Torre del Bujaco de meest bekende. De muren van de stad zijn een uitzonderlijk voorbeeld van de vestingwerken die de Almohaden bouwden in Spanje.
Córdoba (Andalusië)
Voor Córdoba begon de periode van grootste roem in de 8e eeuw, na de Moorse verovering. Er werden toen ongeveer 300 moskeeën en ontelbare paleizen en openbare gebouwen gebouwd om te wedijveren met de pracht en praal van Constantinopel, Damascus en Baghdad.
In de 13e eeuw werd de Grote moskee van Cordoba – onder de Heilige Fendinand III – veranderd in een kathedraal. Er werden nieuwe verdedigingswerken gebouwd, waaronder Alcázar de los Reyes Cristianos en de Torre Fortaleza de la Calahorra. Het historische centrum van Córdoba bestaat vandaag de dag uit de straten, delen land en huizenblokken rondom de moskee-kathedraal. Het oude centrum van de stad Córdoba staat sinds 1984 op de Unesco lijst.
Cuenca (Castilla-La Mancha)
Cuenca werd gebouwd door de Moren in het hart van het kalifaat van Córdoba. Nadat de stad in de 12e eeuw was veroverd door de Castilianen, werd het een koninklijke stad en een bisdom, rijk aan belangrijke gebouwen. Hieronder vallen de eerste gotische kathedraal van Spanje en de beroemde Casas Colgadas (hangende huizen), opgehangen aan steile kliffen met uitzicht op de Huecar rivier.
De oude binnenstad van Cuenca is bijzonder omdat het een middeleeuwse vestingstad is waarvan het oorspronkelijk stadsbeeld nog intact is, samen met vele voorbeelden van religieuze en seculiere architectuur uit de 12e tot de 18e eeuw. Cuenca is sinds 1996 op de Unesco lijst te vinden.
LEESTIP: 22 Unesco Werelderfgoed plaatsen in Spanje op een rij (deel 2)
Ibiza/Eivissa (Balearen)
Ibiza is een goed voorbeeld van de interactie tussen de ecosystemen van de zee en de kust. De dichte prairies van Posidonia Oceanica, een inheemse zeegrassoort die alleen in het Middellandse Zeegebied voorkomt – ondersteunen de diversiteit van het zeeleven.
De archeologische plekken Sa Caleta en Puig des Molins laten zien dat het eiland een belangrijke rol speelde in de vroege geschiedenis van de mediterrane economie. De versterkte bovenstad (Alta Vila) is een mooi voorbeeld van militaire architectuur in Renaissancestijl. De stad heeft grote invloed uitgeoefend op de ontwikkeling van vestingwerken in de Spaanse nederzettingen van de Nieuwe Wereld.
Mérida (Extremadura)
Mérida is een gemeente in de Spaanse provincie Badajoz en hoofdstad van de autonome regio Extremadura. De stad is gesticht in 25 v.Chr. door de Romeinse keizer Augustus en werd de hoofdstad van de Romeinse provincie Hispania Lusitania. De Romeinse naam van de stad was Emerita Augusta, waar de huidige naam van afgeleid.
Mérida groeide uit tot een der belangrijkste van het Romeinse Rijk en vele monumenten uit die tijd zijn bewaard gebleven. Deze vormen samen het Archeologische ensemble van Mérida welke sinds 1993 op de Unesco lijst staan.
Salamanca (Castilla y León)
Deze universiteitsstad ten noordwesten van Madrid werd in de 3e eeuw voor Christus veroverd door de Carthagers. Daarna werd het een Romeinse nederzetting, om vervolgens tot de 11e eeuw geregeerd te worden door de Moren. De universiteit, een van de oudste in Europa, bereikte zijn hoogtepunt tijdens de gouden eeuw van Salamanca.
Het historische stadscentrum bevat Romaanse, gotische, Moorse, renaissance en barok monumenten. Vooral de Plaza Mayor is indrukwekkend, met zijn galerijen en arcades. Salamanca is een essentieel centrum van de Churriguera, een dynastie van architecten, decorateurs en beeldhouwers uit Catalonië. Hun stijl heeft in de 18e eeuw grote invloed gehad op de Latijns-Amerikaanse landen. Het prachtige Salamanca staat sinds 1986 op de Unesco lijst.
San Cristóbal de la Laguna (Canarische Eilanden)
San Cristóbal de La Laguna werd in 1497 gesticht door Alonso Fernández de Lugo. De stad op de Canarische Eilanden bestaat uit de oorspronkelijke bovenstad en de (aangelegde) onderstad. Het was het eerste ‘ideale stadsgebied’ ingericht volgens filosofische principes. Zo is het stadsontwerp gebaseerd op navigatie en de wetenschap van die tijd.
Verder is de stad het voorbeeld van een nieuwe vreedzame, maatschappelijke ordening, geïnspireerd door oude religieuze concepten. San Cristóbal de La Laguna was de eerste niet-versterkte Spaanse koloniale stad en het stedenbouwkundig ontwerp ervan stond model voor veel koloniale steden in Amerika.
Santiago de Compostela (Galicië)
Bedevaarten waren een essentieel onderdeel van het West-Europese geestelijke en culturele leven tijdens de Middeleeuwen. Santiago de Compostela is een beroemd bedevaartsoord in het noordwesten van Spanje en het werd een symbool in de strijd van de Spaanse christenen tegen de islam.
De stad werd aan het eind van de 10e eeuw verwoest door de moslims, maar volledig herbouwd in de volgende eeuw. Met zijn romaanse, gotische en barokke gebouwen is de oude binnenstad van Santiago een van ‘s wereld mooiste stedelijke gebieden. De oudste monumenten zijn gegroepeerd rond het graf van Sint Jacob en de kathedraal die de opmerkelijke Pórtico de la Gloria bevat.
Segovia (Castilla y León)
Het Romeinse aquaduct van Segovia is waarschijnlijk gebouwd omstreeks het jaar 50 na Christus en opmerkelijk goed bewaard gebleven. Deze indrukwekkende constructie, met zijn twee rijen van bogen, maakt deel uit van de prachtige historische stad Segovia. Andere belangrijke monumenten in deze stad zijn het Alcázar – gebouwd rond de 11e eeuw – en de 16e-eeuwse gotische kathedraal.
De wijken, straten en huizen zijn georganiseerd op basis van de plaatselijke sociale structuur, waarbij hiërarchie overschaduwd werd door het horen bij een culturele groeperingen. Moren, Christenen en Joden leefden naast elkaar en zorgden samen voor de economische groei van de stad tijdens de 16e eeuw.
Tarragona (Catalonië)
Sinds het jaar 2000 staan 14 uit Romeinse tijd overgebleven bouwwerken als een archeologische verzameling op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. Tarragona was gedurende de Romeinse jaren de hoofdstad van het Romeinse rijk in het huidige Spanje.
Er zijn nog vele monumenten die uit de Romeinse tijd te zien zoals Romeinse stadsmuur van Tarraco, Heiligdom van het Provincie, Forum in Tarraco, Provincie Forum van Tarraco, Romeins circus van Tarraco, Kleine Forum van Tarraco, Romeins theater van Tarraco, Amfitheater van Tarraco en het Vroegchristelijke necropolis van Tarraco.
Toledo (Castilla-La Mancha)
De historische stad Toledo is een verzamelplaats van 2.000 jaar geschiedenis. De stad was achtereenvolgens een Romeins municipium, de hoofdstad van het Visigotische Koninkrijk, een fort van het Emiraat Córdoba, een buitenpost van de christelijke koninkrijken die vochten tegen de Moren en in de 16e eeuw was het de tijdelijke zetel van de hoogste macht onder Karel de Vijfde.
Toledo beschikt over een brede variatie van bouwwerken uit de middeleeuwse periode. De meesterwerken zijn ontstaan uit gemengde beschavingen in een omgeving waar drie grote religies – het Jodendom, christendom en de islam – een belangrijke rol speelden. Het historische centrum van de stad Toledo staat sinds 1986 op de Unesco lijst.