Waar komt ons frietje met mayo vandaan? Als er iets oer-Hollands of oer-Vlaams is, is het wel een frietje met. Toch? Niet dus! De Vlaamse kunsthistoricus Paul Ilegems denkt dat de vrome Spaanse non Teresa van Avila (1515-1582) als eerste in Europa op het idee kwam om een frietje te maken. En daar zijn beelden van, zoals je hieronder ziet en zoals het glossy Spanje magazine ESPANJE! schrijft.
De bekende Spaanse mystica en schrijfster Teresa de Avila wilde dat de zusters van haar klooster goed te eten hadden en en liet daarom aardappelen verbouwen in de kloostertuinen. Op het schilderij hieronder, dat een eeuw na haar dood vermoedelijk werd gemaakt door Francisco Rizzi, zien we de knielende heilige die stukjes aardappel frituurt in een steelpan. Er staat een mandje geschilde aardappelen bij haar knieën. Van Gogh was dus niet de eerste die aardappeleters schilderde
¡LEUK! Neem nu een abonnement op ESPANJE! dat vier keer per jaar een 100 pagina’s tellend glossy magazine uitbrengt. Voor slechts € 26,95 krijg je met € 13 of 30% korting (normaal € 39,75) de huidige editie en de vier komende edities. KLIK HIER en meld je aan om meteen ESPANJE! te lezen (ook leuk als cadeau natuurlijk).
Maar eerst was er de aardappel. We kwamen pas in aanraking met deze veelzijdige knol in het jaar 1492. Dat jaar is een keerpunt in de Spaanse en de wereldgeschiedenis. De Spaanse reyes católicos Fernando en Isabel gaven Columbus de opdracht een andere route naar India te vinden, onder meer op zoek naar specerijen. Columbus ‘ontdekte’ op de reis naar het westen Amerika. Conquistadores (veroveraars), avonturiers en missionarissen reisden daarna ook naar dat nieuwe continent met in hun boten graan en vee. Ter plekke zagen ze gewassen die ze nog nooit gezien en geproefd hadden.
Die gewassen vinden we nu heel normaal, zoals tomaten (voor o.a. gazpacho), aardappelen (tortilla de patatas), mais (popcorn), bonen en verschillende pepers. Het is bijna niet voor te stellen dat er voor die tijd geen ‘patatas bravas’ en ‘pan con tomate’ bestonden in Spanje maar toch is het zo. Op 12 oktober wordt in Spanje en Latijns-Amerika altijd herdacht dat Columbus in 1492 voet aan wal zette in Amerika. Het wordt in Latijns-Amerika de ‘Día de la Raza’ genoemd, de dag die aangeeft dat inheemse, Europese, Afrikaanse, Aziatische mensen versmolten tot latinos. Maar het is dus ook de dag die markeert dat we in Europa aardappeleters en patatkinderen werden.
Mayonaise heeft ook Spaanse oorsprong
Wist je trouwens dat de stad Mahón op het eiland Menorca op de Balearen de naam gaf aan een wereldwijd wel heel populair sausje? Mayonaise, oftewel ‘mahonesa’ zou afkomstig zijn van Menorca. Volgens sommigen was het de Franse maarschalk Richelieu, die deelnam aan de Frans-Engelse oorlog van 1740 tot 1748, die mayonaise zijn huidige naam gaf. Richelieu ontdekte de saus toen hij naar Menorca kwam en noemde het sauce mahonese. Overigens geloven de Fransen hier niets van en menen zij dat de kok van de graaf Louis du Plessis, eveneens een Fransman, de saus heeft uitgevonden omdat hij op het eiland geen room kon krijgen. Het is in ieder geval een knoflookloze variatie op de aioli die al sinds de Romeinse tijd wordt gegeten in Spanje.
ESPANJE! Reis- en cultuurmagazine is dé Nederlandstalige glossy over Spanje en de Spaanstalige wereld dat vier keer per jaar in Nederland en België verschijnt. ESPANJE! is een hoogwaardig journalistiek magazine met inspirerende reisreportages, mooie interviews, boeiende columns, heerlijke recepten en honderden tips voor liefhebbers van Spanje. Meer informatie lees je op de website espanje.nl