Om 12 uur lokale Canarische tijd op zaterdag 20 april, was heel de Canarische Eilanden opgeroepen voor een protest dat historisch moet zijn en dat gelijktijdig zal plaatsvinden op de acht eilanden van de Spaanse archipel, evenals in verschillende steden op het Spaanse vasteland en in het buitenland (Málaga, Granada, Madrid, Barcelona, Amsterdam, Londen en Berlijn). De slogan is “Canarias tiene un límite” (De Canarische Eilanden hebben een limiet). Het doel is het ontwikkelingsmodel op de eilanden, gebaseerd op het toerisme, bij te sturen.
Hoewel het huidige toeristenmodel bijna 40% van de werkgelegenheid (direct of indirect) ondersteunt en de belangrijkste sector in het BBP van de eilanden is, creëert het ook ongelijkheid en heeft het de rijkdom niet verdeeld onder de eilandbevolking.
Een veelzeggend gegeven: in zowel 2017 als 2023 registreerden de Canarische Eilanden hun hoogste aantallen toeristen en tegelijkertijd hun hoogste armoedecijfers (AROPE-rapport). Bovendien is het een model dat veel hulpbronnen verbruikt en het landschap transformeert, vooral geconcentreerd in de kustgebieden en iconische regio’s van de eilanden.
Het protest is niet bedoeld om toeristen weg te jagen of deze industrie te beëindigen, zoals tegenstanders van deze beweging hebben beweerd. Het is bedoeld om grenzen en voorwaarden te stellen, en te protesteren tegen degenen die alleen hebben geregeerd met economisch gewin voor ogen en luisterden naar de belangen van een specifieke sector en bepaalde ondernemers.
De Canarische Eilanden hebben de op één na laagste lonen van het land en een armoedecijfer en risico op sociale uitsluiting van meer dan 33% van de bevolking. Deze cijfers zijn de afgelopen jaren bovendien in een ongekend tempo blijven stijgen in de hele archipel, met name op Tenerife en Fuerteventura, tot meer dan 2,2 miljoen inwoners.
En nee, deze nieuwe inwoners zijn geen Afrikanen die met boten of kano’s zijn aangekomen. Meer dan 80% van hen vertrekt uiteindelijk naar het Europese vasteland. De nieuwe inwoners zijn grotendeels Italianen, Britten, Duitsers en Venezolanen (meer dan 21% van de inwoners is in het buitenland geboren), en ook Belgen en Nederlanders.
Ondertussen zijn infrastructuur en diensten als de gezondheidszorg, onderwijs of waterzuivering nauwelijks ontwikkeld tijdens deze bevolkingsgroei.
De opeenvolgende regeringen van de Canarische Eilanden hebben de afgelopen decennia ingezet op het blijven voeden van de toerisme-industrie, met uitzondering van een tijdelijke bouwstop voor hotelaccommodaties in het begin van de jaren 2000. Er is echter weinig geïnvesteerd in duurzaamheid en milieu, of in het oplossen van het jarenlange probleem van waterzuivering op eilanden als Tenerife, waar miljoenen liters ongezuiverd in zee worden geloosd.
Na de pandemie lijkt het tempo van toeristenaankomsten, bevolkingsgroei en verslechtering van de dienstverlening zelfs te zijn versneld. Op eilanden als Tenerife heerst het gevoel dat het er overvol is. Waar je ook gaat, zie je files, gebrek aan parkeerplaatsen en toeristen. Zelfs in landelijke gebieden zoals het gehucht Masca of het Parque Rural de Anaga zijn er taferelen van overbelasting, terwijl de bewoners tevergeefs vragen om maatregelen om het aantal huurauto’s op hun wegen te beperken.
Terwijl toeristen zich vroeger alleen in de toeristische gebieden bevonden (het zuiden van het eiland en de noordelijke gemeente Puerto de la Cruz), zie je ze nu overal, zelfs in woonwijken. Dit komt door de vakantiewoningen die de bezoekers over het hele eiland hebben verspreid. In sommige Canarische plaatsen vormen deze meer dan 20% van de woningen. De huurprijzen zijn daardoor de lucht ingeschoten en de lokale bevolking is geleidelijk aan het verdwijnen.