MADRID – De socialistische regering van Pedro Sánchez heeft besloten om diverse tolwegen gratis te maken voor alle gebruikers. Dit is niet iets unieks voor de socialisten aangezien de vorige conservatieve regering van de Partido Popular in feite ook al van plan was om deze snelwegen tolvrij te maken op het moment als de concessie van de concessiehouders voorbij zou zijn. Maar wat gaat dit allemaal kosten en wat zijn de voor- en nadelen van “gratis” tolwegen.
De minister van Ontwikkeling in Spanje maakte recent in een interview bekend dat diverse tolwegen zoals de AP-1 tussen Burgos en Armiñón, de AP-4 tussen Sevilla en Cádiz en de AP-7 tussen Alicante en Tarragona in respectievelijk 2018 (vanaf 1 december) en 2019 tolvrij worden. Meteen regende het commentaren over of het wel zo’n goed idee is om deze drukke en belangrijke snelwegen tolvrij te maken.
Gratis bestaat niet
De minister zelf geeft ook toe dat niets gratis is en óf de weggebruiker betaalt de kosten óf de belastingbetaler. In principe is het eerlijk en logisch als alleen de gebruiker van een weg daarvoor betaalt, zeker als men weet dat deze wegen ook gebruikt worden door veel buitenlanders zoals vrachtverkeer en toeristen.
Als de tol voor de wegen wegvallen zullen de kosten uiteindelijk dus niet door de gebruiker maar door de belastingbetaler in Spanje betaald worden. Dat houdt dus in dat de Spaanse belastingbetaler opdraait voor de kosten van de wegen waarvan ook door veel buitenlanders van gebruik gemaakt wordt en die dus gratis rijden.
Nu is dat laatste op zich niet iets vreemds aangezien de Spanjaarden (en velen zullen zeggen ook de EU) al opdraaien voor de kosten van alle wegen en snelwegen die nu geen tolwegen zijn en waar tot nu toe nooit over geklaagd wordt. Die kosten zullen niet alleen betaald worden door de gemeentelijke wegenbelasting aangezien die vele malen lager is dan in Nederland of België maar dus hoofdzakelijk uit de staatskas betaald moeten komen.
Kosten en opbrengsten
De kosten voor het onderhoud van de AP-1, AP-4 en de AP-7 worden geschat op 450 miljoen euro per jaar. Deze kosten worden nu betaald door de opbrengsten die opgehaald worden door het heffen van tol door de concessiehouders Itínere (AP-1) en Abertis (AP-4 en AP-7) die daar ook veel geld mee hebben verdient de afgelopen 50 jaar (de tijd dat de concessiecontracten duurden).
Voor de AP-1 heeft men berekend dat er dagelijks gemiddeld 16.321 voertuigen gebruikmaken van de 84,3 km lange tolweg die aangelegd werd in 1984. Gedurende de zomer bestaat 50% van het verkeer uit buitenlandse kentekens aangezien deze snelweg onderdeel uitmaakt van de route die vanuit Frankrijk naar zuid Spanje gaat. Deze snelweg brengt jaarlijks 370 miljoen euro op.
Voor de AP-4 heeft men berekend dat er dagelijks gemiddeld 18.343 voertuigen gebruik maken van de 93,8 km lange tolweg. Op de AP-7 rijden dagelijks gemiddeld 16.814 voertuigen op de 225,3 km lange snelweg tussen Tarragona en Valencia en 15.824 voertuigen op de 148,5 km lange snelweg tussen Turia en Alicante. Volgens de concessiehouder Abertis/Aumar leveren deze routes 302 miljoen euro per jaar op. Ook op de AP-7 rijden in de zomermaanden veel buitenlanders op weg naar een vakantiebestemming.
Drukte
Buiten de kosten en gemiste opbrengsten meent men ook dat het tolvrij maken van tolwegen zal leiden tot veel meer verkeer op de snelwegen. Aan de andere kant worden de nationale wegen die veelal naast de tolwegen gelegen zijn weer rustiger en ontlast van het vrachtverkeer.
Meer verkeer op de tolvrije snelwegen houdt ook in meer onderhoud en dus meer kosten. Deze worden voor de AP-1, AP-4 en AP-7 gechat op zo’n 450 miljoen euro per jaar, een bedrag wat kan oplopen tot 1 miljard euro als de overige snelwegen waarvan de concessiecontracten aflopen in 2021 ook tolvrij worden.
Terwijl er veel commentaar is op de denkwijze van de socialisten in de huidige nieuwe regering, was het in principe de conservatieve voormalige regering die besloot de concessies voor diverse snelwegen niet te verlengen. Daarna zou er besloten worden of er nieuwe concessiehouders gezocht zouden worden of dat de tolwegen staatseigendom zouden worden en tolvrij zouden worden. De regering-Sánchez heeft een einde aan deze discussie gemaakt door diverse snelwegen tolvrij te maken.
Verkiezingen?
Dit kan voor beide partijen ook als een verkiezingsstunt gezien worden aangezien er in 2019 autonome en gemeenteverkiezingen zijn en zoals het er nu naar uitziet in 2020 landelijke verkiezingen. Voor de buitenlandse automobilisten en andere weggebruikers is een tolvrije snelweg uiteraard een mooi iets maar veel Spanjaarden zullen nu denken dat ze voor de kosten moeten opdraaien voor iets waar ze geen gebruik van maken.