Voor veel ouderen is de kerstperiode een tijd van eenzaamheid. Volgens een onderzoek van het Observatorium SoledadES 2024 geeft 37% van de mensen die lijden aan eenzaamheid aan dat dit gevoel tijdens de feestdagen sterker wordt. Vooral ouderen worden getroffen, met twee miljoen alleenwonende ouderen in Spanje, waarvan 68% zich eenzaam voelt.
De oorzaak van deze “stille epidemie” ligt volgens experts in veranderingen binnen de samenleving. Waar vroeger families nauw samenleefden, is er nu een verschuiving naar een meer individualistische levensstijl. Deze nieuwe gezinsstructuur, gecombineerd met economische en geografische obstakels, maakt het lastig om als familie samen te komen. Daarnaast speelt sociale druk om feestdagen met anderen te delen een rol in het versterken van gevoelens van isolatie bij ouderen.
Volgens leeftijd komt ongewenste eenzaamheid vooral voor bij jongeren en neemt het af in de middelbare leeftijd, maar stijgt weer bij ouderen vanaf 75 jaar. Experts merken op dat de afgelopen jaren is gezien dat eenzaamheid lager is bij 65- tot 74-jarigen (14,5%) terwijl het duidelijk toeneemt vanaf 75 jaar (tot 20%).
De belangrijkste oorzaken van eenzaamheid zijn het gebrek aan een goed steunnetwerk, problemen met toegang en weinig sociale activiteiten, vooral onder vrouwen, weduwnaars/weduwen en mensen met beperkte middelen.
De Spaanse samenleving wordt volgens deskundigen daarnaast steeds meer beïnvloed door een “leeftijdsdiscriminerend” en individualistisch model. Dit maakt het lastig om generaties te verbinden. Toch benadrukken experts dat het niet alleen aan families ligt, maar aan de maatschappij.
Ondanks deze sombere cijfers zijn er initiatieven zoals ‘Samen met Kerst’, die ouderen helpen om de feestdagen niet alleen door te brengen. Ook campagnes zoals de kerstloterij-advertentie, gericht op bewustwording van eenzaamheid, tonen dat er aandacht is voor dit groeiende probleem. Het belang van ondersteuning en sociale netwerken, vooral tijdens deze periode, wordt steeds urgenter.