BARCELONA – Het internet staat vol met valse of nep berichten die internationaal ook wel bekend staan als fake news of falsas noticias of ‘bulos’ in Spanje. Dat gebeurt in de politiek, in de sport, in het dagelijkse leven maar ook wanneer er iets speciaals aan de hand is zoals op dit moment de situatie in Catalonië.
Fake news is makkelijk te verspreiden en het is voor veel mensen lastig om echt nieuws van het valse nieuws te onderscheiden. In Spanje probeert de website maldita.es fake news berichten of ‘bulos’ te ontkrachten door naar de echte berichten of achtergrond van een bepaald bericht te zoeken en deze dan te plaatsen. Hieronder enkele van deze valse berichten.
Stenen en politie
Op een video die op internet circuleert is te zien dat politieagenten bekogeld worden met stenen tijdens een manifestatie. Het klopt dat dit gebeurd is maar de video die te zien is heeft niets met Spanje te maken want dat gebeurde in Buenos Aires in februari van dit jaar. Uitleg lees je hier.
Vrachtwagen
Op een video en foto zou te zien dat een vrachtwagen vol met undercoveragenten temidden van een manifestatie staat. Zo wordt er gezegd dat er een lading agenten in burgerkleding uit de vrachtwagen kwam en beschermd werd door de politie. Dit is niet waar want weliswaar stond deze vrachtwagen op die plaats maar die stond daar al veel eerder. Daarnaast zijn de mensen die men ziet rennen in feite manifestanten die beschutting zoeken voor de politie die met foam kogels schiet. Uitleg lees je hier.
Gewonde agent
Op een video van slechts 32 seconden is te zien dat een agent op zijn hoofd wordt geslagen en daarna op de grond valt. Dit is echt gebeurd maar niet tijdens de rellen in Barcelona maar in Madrid in 2014. Uitleg lees je hier.
Agenten diefstal
Op een andere video is te zien dat agenten een winkel met telefoons leegroven. Ook dat is echt gebeurd maar weer niet in Catalonië, zelfs niet op andere plaatsen in Spanje maar in 2017 in Mexico. Uitleg lees je hier.
Brandweer
Er is ook een vals bericht waarin geschreven wordt dat de brandweer de CDR activisten groet en daarna weggaat zonder een brand die door de CDR of andere relschoppers gesticht werd in Barcelona te doven. Dit is opnieuw vals want inderdaad praat de brandweer met de persoon of personen die de brand hebben veroorzaakt maar minuten later werd de brand geblust. Uitleg lees je hier.
Stoelen en tafels
Op een video is te zien dat agenten van de politie bekogeld worden met stoelen, tafels en ander straatmeubilair tijdens de rellen in Barcelona. Helaas gaat het om een echte video maar niet in Barcelona in 2019 maar in Burgos in januari 2014. Uitleg lees je hier.
Jongen met vlag
Op een foto die op internet circuleert is te zien dat een agent een jongen met een Catalaanse estelada vlag in de houdgreep neemt. Ook deze foto is helaas waar maar niet tijdens de rellen in Barcelona maar tijdens een protest in september 2017. Daarnaast gaat het niet om een ‘Spaanse’ politieagent maar om een ‘Catalaanse’ Mossos d’Esquadra agent. Uitleg lees je hier.
Gasfles
In diverse krantenberichten was te lezen dat in het centrum van Barcelona een butaangasfles werd gevonden die op het punt stond te ontploffen. De explosievendienst van de politie heeft dat kunnen voorkomen, aldus de berichten. Het klopt dat er een oranje gekleurde op butaangas lijkende fles werd gevonden maar deze was ten eerste leeg en ten tweede was het een fles voor helium. Uitleg lees je hier.
Dode agent
Op WhatsApp circuleert een bericht dat een agent van de Policía Nacional is overleden ten tijde van de rellen in Barcelona. Dit is absoluut niet waar, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken en aldus de politie zelf. De agent zou een weduwe en twee kinderen van 15 en 5 achterlaten.
El País voorpagina
Er werd een bericht verspreid over de voorpagina van de krant El País van zaterdag 19 oktober waarbij zogenaamd twee verschillende voorpagina’s te zien zijn, een voor de Catalaanse editie en een voor de landelijke (Spaanse) editite. Beide voorpagina’s zijn correct maar niet in de context van het valse bericht, zo legt de krant zelf uit.
In Catalonië zou er een headline hebben gestaan ‘Masiva marcha independentista contra el fallo del supremo’ ofwel ‘massale manifestatie tegen de uitspraak van het Hooggerechtshof’ terwijl in de rest van Spanje te lezen zou zijn ‘Grupos violentos extienden el caos en el centro de Barcelona’ ofwel ‘groepen relschoppers zorgen voor chaos in het centrum van Barcelona’.
De tweede headline is de correcte headline voor zowel Catalonië als heel Spanje. De eerste headline is ook gepubliceerd maar alleen in die kranten (sommige autonome regio’s) en de buitenlandse editie die een vervroegde deadline hebben. Uitleg lees je hier.
Fotograaf
Op beelden is een gewonde fotograaf te zien die zogenaamd door leden van de CDR in elkaar zou zijn geslagen. De fotograaf zelf heeft echter gezegd dat dit helemaal niet het geval is en dat hij in een put was gestapt waarvan de deksel was weggehaald door manifestanten, aldus de fotograaf Lluis Gene van het persagentschap AFP. Uitleg lees je hier.
Agent met hakenkruis
Op een foto is een agent van de Catalaanse politie te zien die een hakenkruis op zijn arm zou hebben getatoeëerd. Dit is niet waar en is een bewerkte foto. Uitleg lees je hier.
Meer fake berichten of ‘bulos’ zijn te vinden op de website van maldita.es