Op warme zomeravonden krijgen de zeeën in bepaalde delen van de autonome regio Galicië in Noordwest Spanje een schitterende blauwe gloed die alle toeschouwers verbluft en betovert. Dit schouwspel van mariene bioluminescentie heeft de verbeelding van zeelieden, wetenschappers en natuurliefhebbers door de eeuwen heen gevangen gehouden. In het Spaans wordt het ‘Mar de Ardora’ genoemd en in het Nederlands gewoon ‘Lichten van de zee’ of ‘zeevonk’.
Het ‘Mar de Ardora’ is een natuurlijk fenomeen waarbij het zeewater in het donker van de nacht blauwachtig oplicht. Dit schouwspel wordt veroorzaakt door bioluminescente micro-organismen, met name het dinoflagellaat Noctiluca Scintillans en andere soorten algen. Deze organismen geven licht af als gevolg van interne chemische reacties, waardoor het kenmerkende lichteffect in het water wordt gecreëerd.
Om dit fascinerende spektakel in Galicië te kunnen zien, zijn de beste plaatsen de stranden van Carnota, Malpica en Ponteceso. Deze gebieden hebben de perfecte omstandigheden om het ‘Mar de Ardora’ te zien, vanwege de lage lichtvervuiling en de concentratie van algen. Dit fenomeen is echter niet alleen beperkt tot Galicië. In andere delen van de wereld, zoals de Mosquito Bay op het eiland Vieques in Puerto Rico en de Toyama Bay in Japan, kunnen ook indrukwekkende lichtende zeeën worden waargenomen. Zeevonk is ook wel eens te zien bij België en Nederland, maar komt nog maar zelden voor.
De wetenschappelijke verklaring voor deze bioluminescentie ligt in de accumulatie van deze algen en hun chemische reactie met de beweging van het water. Wanneer er een hoge dichtheid van algen is en het water wordt bewogen, treedt deze reactie op die het blauwe licht genereert. Deze reactie is vergelijkbaar met wat optreedt bij vuurvliegjes.
Deze reactie kan verschillende doelen hebben, zoals het aantrekken van prooien, het beschermen tegen roofdieren of het communiceren met andere organismen. Het resultaat is een stralende groene blauwe gloed die de nachtelijke zee verlicht. Het fenomeen van het ‘Mar de Ardora’ heeft een speciale band met de Galicische kusten en het optreden in de zomermaanden is te wijten aan een combinatie van unieke milieufactoren in de regio.
De Atlantische Oceaan die de Galicische kusten omringen, herbergen een grote mariene biodiversiteit, waaronder diverse soorten dinoflagellaten en bioluminescente micro-organismen. Deze kleine eencellige wezens gedijen in wateren die rijk zijn aan voedingsstoffen, en de zeestromingen die interacteren met de kust geografie van Galicië dragen bij aan het concentreren van deze populaties.