In Spanje worden steeds meer mensen 100 jaar oud, oftewel honderdjarigen of centenarios. Dit roept veel vragen op over wat hen zo lang laat leven. Welke factoren dragen bij aan hun hoge levensverwachting en hoe verschilt dit van andere delen van Spanje? Wanneer we naar de kaart kijken met de meeste 100-jarigen, kunnen we ons afvragen of er in Spanje ook echt ‘blauwe zones’ zijn.
Laten we eerst even kort uitleggen wat blauwe zones inhouden. Dit zijn specifieke gebieden waar de inwoners een vergelijkbare levensstijl en omgeving hebben, en waar mensen gemiddeld langer leven. Hoewel Spanje niet officieel als land met blauwe zones wordt gezien, zien we dat er in bepaalde regio’s in het land veel honderdjarigen wonen, waardoor het lijkt alsof de bevolking hier ouder wordt dan elders.
In Spanje maken de honderdjarigen minder dan 0,04% van de bevolking uit, maar hun aantal en proportie blijven de laatste jaren groeien. In het afgelopen decennium zijn er jaarlijks 750 extra honderdjarigen in Spanje bijgekomen, waarvan 80% vrouwen. In 2011 waren er ongeveer 10.000 mensen van 100 jaar of ouder, en in 2020 zijn dat er al 17.308 geworden, wat een stijging van bijna 70% betekent.
Vrouwen hebben veel meer kans om honderd jaar te worden; zij vormen vier op de vijf van de honderdjarigen. Toch is het percentage mannelijke honderdjarigen in Spanje tussen de 30 en 80% hoger dan in andere ontwikkelde landen zoals Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Verenigde Staten, Canada en Japan. Maar waar in Spanje wonen de meeste honderdjarigen?
Het noordwesten en noorden van Spanje zijn duidelijk de kampioenen als het gaat om het aantal mensen dat 100 jaar oud wordt. Het gebied dat de minder bevolkte en meer landelijke gemeenten van de provincies León, Asturië, Lugo en Ourense omvat, telt 718 honderdjarigen, wat het de langstlevende regio van Spanje maakt.
In de provincies Valladolid, Zamora en Salamanca wonen 274 mensen die ouder zijn dan honderd jaar, binnen een bevolking van ongeveer 29.000 inwoners. Het is heel normaal dat diverse gebieden in Spanje tussen de 100 en 250 honderdjarigen hebben, ook in de meer landelijke gemeenten van regio’s zoals Castilla en León, Castilla-La Mancha, Extremadura, Zaragoza, Teruel, Castellón, de regio Valencia en grote delen van Andalusië.
In de verschillende gemeenten en gebieden van Cantabrië, het Baskenland, La Rioja, Huesca, Girona, regio Madrid, Valencia, Murcia en delen van Andalusië, zoals de Guadalquivir-vallei, zijn er minder dan 100 mensen die 100 jaar of ouder zijn. Hier vind je meestal plekken waar er zelfs minder dan 50 honderdjarigen wonen. De drukbevolkte stedelijke gemeentes hebben minder dan 25 mensen die ouder zijn dan 100 jaar.
In regio’s zoals Galicië en Asturië speelt het milde klimaat, de vruchtbare grond en de rijke biodiversiteit een belangrijke rol in de voeding van de bewoners. Hun traditionele dieet, dat vaak bestaat uit lokale producten zoals zeevruchten, groenten en fruit, helpt deze ouderen gezond en vitaal te blijven.
Daarnaast heeft de nabijheid van de natuur een grote impact op hun levenskwaliteit. Buiten zijn, wandelen en actief blijven draagt niet alleen bij aan hun lichamelijke gezondheid, maar ook aan hun mentale welzijn. Veel onderzoeken tonen aan dat een sterke band met de natuur helpt om geestelijk gezonder te zijn en stress te verlagen, wat essentieel is voor een langdurig leven.
Blauwe zones in Spanje?
De kaartmakers van Fundación Matrix wijzen op twee belangrijke trends: de levensverwachting neemt af van noordwest naar zuid en zuidoost, en daarnaast is er een opvallende lokale trend waarbij de levensverwachting op de eilanden lager is. Van de bijna 700 gebieden voldoen er 48 aan de criteria voor blauwe zones, met bevolkingen die in 2020 meer dan 7,5 honderdjarigen per 10.000 inwoners hadden.