Al klinkt de naam onheilspellend, in feite is het een weerfenomeen waarbij er een plotselinge verhoging van de waterstand is door een even plotselinge verandering van de luchtdruk, bijvoorbeeld bij een buienfront. Op maandag hebben diverse steden langs de Spaanse kust, zoals Tarragona en net zoals het eiland Menorca, te maken gehad met ondergelopen zeeboulevards.
Plotseling, en op ongekende wijze, steeg de zeespiegel in Tarragona, wat leidde tot overstromingen op de Serrallo boulevard en de omliggende gebieden. Dit verschijnsel deed zich ook voor in Ciutadella op Menorca, waar de zeespiegel in een paar minuten met 77 cm veranderde, en op andere locaties aan de Middellandse Zeekust. Deze gebeurtenissen werden in het verleden aangeduid als seixes, rissagas of marrubi, maar nu men de werking beter begrijpt, worden ze ze meestal ‘meteotsunamis’ genoemd.
Wat is een ‘rissaga’ of meteostunami? Volgens de Spaanse weerdienst AEMET betreft het een buitengewone, tijdelijke fluctuatie van het zeeniveau, die binnen luttele minuten optreedt. Dit verschijnsel doet zich meestal voor in de havens en inhammen van de Balearen, met name in de haven van Ciutadella op Menorca, maar heeft al eeuwenlang impact op kustgebieden. Tot de jaren dertig van de twintigste eeuw (toen de infrastructuur veranderde) was het een regelmatig voorkomend probleem in de haven van Barcelona.
Hoewel golven en getijden ook zorgen voor schommelingen in het zeeniveau, zijn rissagas over het algemeen veel heviger (op Menorca zijn er rissagas van meer dan 4 meter waargenomen) en vinden ze binnen een zeer korte tijdspanne plaats. Het is niet zeldzaam dat de haven bij deze fenomenen droog komt te staan, om kort daarna weer hogere waterstanden dan normaal te vertonen.
Hoe ontstaan ze? Vaak ondergaat de atmosfeer zeer snelle, kleine drukveranderingen door fenomenen zoals het passeren van weerfronten, onweerslijnen of processen gerelateerd aan convectie. Dit zijn tijdelijke verstoringen, die we meestal niet eens opmerken. Maar soms, wanneer toevallig alles in lijn ligt, kunnen deze verstoringen worden doorgegeven aan de zee en dan ontstaat een meteotsunami.