De Spaanse regering heeft aangekondigd een statiegeldsysteem te ontwikkelen om de inzameling en recycling van plastic flessen te verbeteren. Dit initiatief komt voort uit de noodzaak om te voldoen aan de Europese richtlijnen, die eisen dat in 2025 minstens 77% van de plastic flessen wordt ingezameld en in 2029 zelfs 90%. Momenteel haalt Spanje deze doelen niet met het bestaande systeem van gele containers, wat de druk vergroot om actie te ondernemen.
Volgens officiële cijfers van het Ministerie was de plasticinzameling in Spanje in 2023 41%, terwijl de wet een doel van 70% voor dat jaar stelt op basis van de op de markt gebrachte hoeveelheid. In 2022 was de inzameling nog 39,5%. Het doel van 70% voor 2023 maakt deel uit van een reeks doelen voor plasticverwijdering, met 77% in 2025, 85% in 2027 en 90% in 2029.
Als blijkt dat de doelen voor 2023 of 2027 niet zijn gehaald, zal er binnen twee jaar in het hele land een systeem worden opgezet voor het inzamelen en terugbetalen van verpakkingen, om te zorgen dat de doelen in 2025 en 2029 worden gehaald. Zo staat dat in de Spaanse wet vermeld.
Het systeem, vergelijkbaar met wat in andere Europese landen al succesvol is toegepast, werkt door een extra bedrag toe te voegen aan de prijs van plastic flessen. Dit geld wordt teruggegeven aan consumenten wanneer ze de lege fles inleveren bij speciale inzamelpunten. Het doel is om niet alleen recyclingpercentages te verhogen, maar ook zwerfafval en milieuschade door plastic afval te verminderen.
Momenteel onderzoekt het ministerie van Ecologische Transitie de haalbaarheid van het systeem en de logistieke aanpassingen die nodig zijn voor implementatie. Het plan omvat samenwerkingen met supermarkten, kleine winkels en andere verkooppunten, waar consumenten hun lege verpakkingen eenvoudig kunnen terugbrengen. Daarnaast zijn bewustwordingscampagnes gepland om het grote publiek te informeren over het belang van deze maatregel.
Het statiegeldsysteem is ook een stap om te voorkomen dat Spanje te maken krijgt met financiële sancties vanwege het niet halen van de Europese doelen. Landen die niet voldoen, riskeren een EU-boete die gebaseerd is op de hoeveelheid niet-gerecycled plastic afval. Voor Spanje betekent dit een aanzienlijke kostenpost, omdat de recyclingpercentages nu ver onder de gewenste normen liggen.
In andere landen zoals Duitsland, Nederland en de Scandinavische staten hebben soortgelijke systemen bewezen effectief te zijn, met inzamelingspercentages van meer dan 90%. De Spaanse overheid hoopt met dit systeem niet alleen de milieu-impact van plastic afval te verminderen, maar ook bij te dragen aan een circulaire economie waarin grondstoffen opnieuw gebruikt worden.
Hoewel er nog geen exacte datum is vastgesteld, wordt verwacht dat het systeem in de komende jaren stapsgewijs wordt ingevoerd. De Spaanse overheid ziet het als een essentieel instrument om de strijd tegen plasticvervuiling te intensiveren en de duurzaamheid van het land te bevorderen.