MADRID – Het is blijkbaar de eerste keer of een van de weinige keren dat de arbeidsmarkt en de daarbij behorende wetgeving hervormd wordt met de steun van alle sociale partners. Het is de coalitieregering van de PSOE en Unidas-Podemos gelukt om na negen maanden onderhandelingen tussen onder andere de minister en tweede vicepremier Yolanda Díaz en alle betrokken partijen om de arbeidsmarkt te hervormen met goedkeuring van zowel de werkgeversorganisaties als de vakbonden.
Deze hervorming van de arbeidsmarkt wordt als historisch gezien omdat het de eerste keer lijkt te zijn dat iedereen, na concessies te hebben gedaan, met elkaar door dezelfde deur kon om gezamenlijk een handtekening te zetten onder de overeenkomst. Daarbij hebben we het over de Spaanse regering, de werkgeversorganisaties en vakbonden die de werknemers vertegenwoordigen.
Het is de alweer achtste ‘reforma laboral’ tijdens de huidige Spaans democratie. De eerste vond plaats in 1984 door de PSOE-partij toen niet alle vakbonden achter deze hervorming stonden. In 1994 volgde de tweede hervorming, opnieuw zonder alle steun van de sociale partners. In 1997 kwam de derde hervorming, dit keer door PP-partij met Aznar als premier en de steun van alle betrokken partijen. In 2001 volgde opnieuw een hervorming waarbij Aznar niet alle steun kon krijgen.
In 2006 wist de toenmalige PSOE-premier Zapatero een nieuwe hervorming in te voeren waarbij opnieuw alle betrokken partijen het met elkaar eens waren. In 2010 dwong de EU om een nieuwe hervorming door te voeren waar zelfs de regering van Zapatero niet helemaal achter stond. Daarna kwam Rajoy van de PP-partij aan de macht en volgde opnieuw een hervorming in 2012, zonder de benodigde steun van de vakbonden wat zorgde voor stakingen en demonstraties in Spanje omdat het makkelijker en goedkoper was geworden om werknemers te ontslaan.
Tien jaar na de laatste hervorming kan Spanje in 2022 dus rekening houden met de achtste hervorming die tot stand is gekomen na negen maanden onderhandelingen tussen de Spaanse regering, de vakbonden UGT en CCOO, de organisatie van zelfstandigen en de werkgeversorganisaties CEOE en CEPYME. Alle partijen hebben water bij de Spaanse wijn moeten doen waardoor niet iedereen tevreden is en gekregen heeft wat hij of zij wilde maar daar gaat het bij onderhandelingen om. Overigens gaat het hier ook om een hervorming die min of meer door de Europese Unie opgelegd wordt om de staatsbegroting goed te keuren.
De minister van Werkgelegenheid en tweede vice-premier Yolanda Diaz staat bekend als goede onderhandelaarster en dat heeft ze nu wel laten zien. Wellicht daarom wordt zij als populairste politicus gezien in Spanje en zijn er al stemmen die zeggen dat Yolanda Díaz wel eens de eerste vrouwelijke presidente van Spanje zou kunnen worden, ware het niet dat haar partij Unidas-Podemos is.
Over de inhoud van de hervorming van de arbeidswet valt te twisten want volgens sommigen gaan de hervormingen niet ver genoeg en wordt gesproken over een ‘reforma laboral descafeinado’. In eerste instantie werd erover gesproken dat de de laatste hervorming van Mariano Rajoy compleet zou veranderen maar uiteindelijk gaat het om aanpassingen omdat men toegeeft dat de PP-hervorming uit 2012 niet zomaar van tafel geveegd kan worden. Deze hervorming moet nog goedgekeurd worden (administratief) waarna de reforma laboral in 2022 in werking zal treden.