Voor Nederlanders en Belgen is het vrij normaal om op de fiets te rijden en gebruik te maken van speciale fietspaden. In Spanje worden de afgelopen jaren steeds meer fietspaden aangelegd, vaak met Europees geld, om Spanje ‘groener’ te maken en de Spanjaarden over te halen vaker op de fiets te stappen. Maar het politieke klimaat is in meerdere steden veranderd en rechts gaat hand in hand met extreemrechts waarbij de PP en VOX hebben besloten projecten voor fietspaden te stoppen en aangelegde fietspaden weer te verwijderen. In Spanje wordt ook wel gesproken over linkse ‘ciclistas’ en rechtse ‘cochistas’, of de linkse fietsers en rechtse automobilisten.
Het ontmantelen van fietsfaciliteiten was de eerste stap van de nieuwe rechtse gemeentelijke besturen in Gijón, Elche, Valladolid en Palma de Mallorca. Hoe komt het dat dit een politieke prioriteit is voor partijen als het extreemrechtse Vox? Duurzame mobiliteit vormt tegenwoordig een culturele kloof tussen progressieven (links) en conservatieven (rechts), en tussen automobilisten en fietsers. Wordt fietsen geassocieerd met links zijn? Wordt het bezit van een auto beschouwd als rechts? Het antwoord op beide vragen is NEE, deze zijn algemeen van aard, maar klimaatverandering en de opkomst van duurzame mobiliteitstrends hebben deze kwestie zeer gevoelig gemaakt.
De machtsverdeling op gemeentelijk en regionaal niveau tussen de PP en Vox kan als volgt worden omschreven: de PP beheert de grote begrotingen, terwijl Vox zich bezighoudt met de culturele strijd. Het is onwaarschijnlijk dat je Vox veel stedelijke ontwikkeling portfolio’s zult zien beheren, maar ze zijn wel actief op het gebied van gelijkheid (een van hun belangrijke ideologische strijdpunten), festiviteiten, cultuur of mobiliteit.
Elche
In Elche heeft de nieuwe regering van PP/Vox aangekondigd milieuzones en fietspaden te schrappen, omdat ze ‘de vrije verkeersbeweging van auto’s hinderen’. De stad stond op het punt om 2,4 miljoen euro aan Europese subsidies te ontvangen voor fietspaden en milieuzones. De eerste protestactie tegen het stadsbestuur was een ‘fietsdemonstratie ter verdediging van fietspaden en verkeersveiligheid op de fiets’. De nieuwe burgemeester, Pablo Ruz (PP), zegt dat de geschrapte fietspaden “slecht ontworpen” waren waarbij niet wordt aangegeven of er dan betere fietspaden komen.
Valladolid en Gijón
In Valladolid, waar men het beëindigen van de mobiliteitswet en het schrappen van meerdere fietsroutes heeft aangekondigd, heeft de PSOE gewaarschuwd voor het potentiële verlies van Europese Next Generation-fondsen. In Gijón, met een nieuwe driepartijen-coalitie bestaande uit Foro, PP en Vox, waren de eerste aangekondigde stappen de hervatting van stierengevechten en een nieuw mobiliteitsplan voor de hoofdweg, met een toename van auto’s en een vermindering van fietsen en milieumaatregelen.