Sigaretten zijn in Nederland in 2024 een stuk duurder geworden. Een pakje werd 24 procent duurder en losse tabak zelfs 45 procent. De overheid hoopte dat mensen hierdoor zouden stoppen met roken, maar het tegenovergestelde gebeurt: rokers zoeken goedkopere alternatieven.
Steeds meer rokers gaan namelijk de grens over om goedkopere sigaretten te kopen. Ongeveer 7 procent van de Nederlandse rokers haalt nu zijn tabak in het buitenland. Daar is het nog steeds goedkoper, ook al stijgen de prijzen ook daar.
Spanje is een van de landen waar Nederlanders tijdens hun vakantie vaak goedkopere sigaretten kopen. Je mag vanuit Spanje maximaal 800 sigaretten (4 sloffen) meenemen naar Nederland, zolang dat voor eigen gebruik is. Dit mag zowel als je met het vliegtuig reist als met de auto.
De prijzen van sigaretten verschillen flink per land. In Nederland betaal je gemiddeld 11,10 euro voor een pakje. In België is dat 8,70 euro, in Duitsland 8,50 euro, in Frankrijk tussen de 11,50 en 13 euro, in Luxemburg 5,50 euro en in Spanje 8 euro. (Bron: diverse websites)
Door deze ontwikkeling groeit de illegale handel. In 2024 kwam bijna 18 procent van de gerookte sigaretten in Nederland van de zwarte markt. Dat is ruim twee keer zoveel als in 2023. De overheid liep hierdoor 869 miljoen euro aan belasting mis.
Ook in andere Europese landen speelt dit probleem. In totaal werden er in 38 landen zo’n 52 miljard illegale sigaretten gerookt. Dat is bijna 11 procent meer dan in 2023. De Europese Unie liep daardoor 19,4 miljard euro mis aan inkomsten.
In 2024 werden in Spanje 1,4 miljard illegale sigaretten gerookt, 52 miljoen meer dan een jaar eerder. Dat zorgde voor een belastingverlies van 263 miljoen euro. Het zwaarst getroffen land in Europa was Frankrijk, waar 18,7 miljard illegale sigaretten werden geconsumeerd. Van dat aantal waren er 7,8 miljard nagemaakte sigaretten. Op de zwarte markt wordt een onderscheid gemaakt tussen originele merken die via illegale wegen worden verkocht, en vervalsingen die lijken op bekende merken.
Tabaksfabrikanten en sommige experts zeggen dat te snelle prijsverhogingen juist leiden tot meer smokkel. Ze roepen op tot een betere samenwerking tussen landen en strengere controles.
De Nederlandse overheid staat nu voor een lastige keuze. Hoe houd je sigaretten duur genoeg om roken te ontmoedigen, zonder dat de illegale markt groeit? Misschien is een oplossing te vinden in slimme controles en betere samenwerking met andere landen, zoals met Spanje waar jaarlijks duizenden mensen hun sigaretten kopen.