Uit recent onderzoek van het Instituto de Estudios Económicos (IEE) blijkt dat de belastingdruk in Spanje maar liefst 17% hoger ligt dan het Europese gemiddelde, wanneer rekening wordt gehouden met het inkomensniveau. Dit is mede te wijten aan structurele economische uitdagingen zoals een hoge werkloosheid en een aanzienlijke schaduweconomie.
In 2024 behaalt Spanje 117 punten op de “Indicador de Presión Fiscal Normativa”, een belangrijke maatstaf voor belastingdruk, terwijl het EU-gemiddelde op 100 punten ligt. Nederland positioneert zich met een belastingdruk van 99,3, terwijl België een belastingdruk van 110 kent. Italië heeft de hoogste belastingdruk met 130,4, gevolgd door Frankrijk met 126 en Portugal met 120,8 (en daarna Spanje). Opvallend is de relatief lage belastingdruk van 83,8 in Luxemburg, dat bekendstaat om zijn hoge lonen.
De Spaanse economie kampt met problemen zoals een werkloosheid van 13% in 2022, bijna het dubbele van het EU-gemiddelde van 6%. Bovendien is 16% van het Spaanse BBP toe te schrijven aan de schaduweconomie, tegenover bijna 14% in de EU. Indien Spanje deze cijfers naar EU-gemiddelden zou brengen, zou de belastinginkomst met ongeveer 26,4 miljard euro toenemen, wat gelijk staat aan bijna 2% van het BBP.
De belastingdruk drukt zwaar op Spaanse huishoudens en bedrijven. Als we kijken naar directe belastingen zoals de vennootschapsbelasting en de inkomstenbelasting, is de belastingdruk in Spanje 17% hoger dan in de EU. Dit wordt verergerd door lage lonen en een stagnerend BBP per capita, wat de koopkracht van huishoudens verder ondermijnt.
Het rapport van het IEE wijst erop dat een verbetering van de Spaanse werkgelegenheid en economie directe voordelen zou opleveren. Door de schaduweconomie en werkloosheid aan te pakken, zou Spanje zonder verdere belastingverhogingen kunnen concurreren met economisch succesvolle landen in de EU.
