MADRID – De herfst is in Noord-Europese landen zoals Nederland en België veel warmer begonnen dan wat normaal is. Dat geldt ook voor Spanje waar temperaturen van 37 graden gehaald zijn en waar het ook veel warmer is dan wat normaal is voor de tijd van het jaar. Terwijl Spanje spreekt over een ‘veroño’ of ‘veranillo’ kent dit weerfenomeen in andere landen een andere naam: ‘Spaanse pluim’. Maar wat is dat eigenlijk?
Spanje is naar Nederland en België gekomen en dat is fijn voor de Spanjefans die nu even wat Spaans weer in eigen land meemaken. Het warme weer en de uitzonderlijk hoge temperaturen in Nederland en België in de eerste herfstmaand, zijn het gevolg van een weerfenomeen dat de naam ‘Spaanse pluim’ heeft gekregen.
De ‘Spaanse pluim’ (‘penacho ibérico’ in het Spaans en ‘Spanish plume’ in het Engels) is een natuurverschijnsel waarbij zeer warme en droge lucht vanuit het Iberisch Schiereiland (Spanje, Andorra en Portugal) in pluimvorm richting Noordwest-Europa wordt gestuwd. De warme lucht vormt een soort deken bovenop koudere luchtlagen, waardoor zeer broeierig weer ontstaat. In de zomermaanden kan dit leiden tot zware regen- en hagelbuien, onweer en tornadovorming maar in de herfst zorgt dit voor hogere temperaturen.
De ‘Spaanse pluim’ is een zeer bijzonder verschijnsel dat ook gevaarlijk kan zijn vanwege de snelle weeromslag. Het is een bel met warme lucht die vaak uit Spanje en/of Portugal (het Iberisch Schiereiland) afkomstig is maar soms zelfs nog verder naar het zuiden uit de Saharawoestijn. Deze warme lucht kan in 48 tot 72 uur duizenden kilometers afleggen en bereikt het noorden van Europa met een tropische hitte en warme temperaturen. Maar niet veel later wordt de lucht vochtiger en kan een koufront naderen.
Terwijl er in Spanje diverse temperatuurrecords zijn verbroken waarbij het kwik tot maximaal 37 graden is gestegen en diverse nachten de geschiedenisboeken in zijn gegaan als tropennachten in de herfst, heeft ook Nederland te maken met datum-warmterecords. Zo werd op 28 oktober de 25 graden net niet gehaald in Maastricht maar werd wel het oude record van 22,5 graden verslagen met 23,5 graden, heerlijk terrasweer dus. Dit weekend is de kans groot dat er nieuwe datum-warmterecords verbroken zullen worden in Nederland, en dat allemaal dankzij de ‘Spaanse pluim’.