VALLADOLID – Castilië en León is wat oppervlakte de grootste autonome regio van Spanje maar bestaat eigenlijk uit twee helften, te weten het koninkrijk León en het koninkrijk Castilië. Een deel van de huidige provincie León wil zich afscheiden van Castilië en León en een eigen autonome regio worden. Daarmee voegt León zich in het rijtje van autonome regio’s zoals Catalonië, Baskenland en Andalusië die liever alleen verder willen gaan of in ieder geval op een andere manier binnen het koninkrijk Spanje.
Afgelopen vrijdag wist de politieke partij Unión del Pueblo Leonés (UPL) in de gemeente León zich te baseren op het zogenaamde zelfbeschikkingsrecht waar de regio Catalonië ook gebruik van wil maken om hun onafhankelijkheid uit te roepen. In het geval van León gaat het echter om een ‘derecho a la autodeterminación autonómica dentro de la Constitución’ ofwel het recht op zelfbeschikking binnen de Spaanse grondwet. En dat is het verschil met bv. Catalonië.
Buiten dat het voor veel inwoners van León een lang gekoesterde wens is om zich af te scheiden van Castilië, is de strijd opgevoerd nadat de burgemeester van Valladolid wil dat men zijn stad voor eens en voor altijd als autonome hoofdstad verklaart. Daar is de UPL partij in León het niet mee eens omdat volgens hen de stad León of de hoofdstad moet zijn of een eigen autonome regio moet worden.
Het vreemde is dat juist politici van de Partido Popular (PP) in drie gemeenten (Matadeón de los Oteros, Crémenes en Cabrillanes) de motie hebben aangenomen terwijl ze dat niet deden in de stad León waar de motie wel aangenomen kon worden dankzij de steun van de politici van de PSOE en Podemos. Zij willen een Region Leonesa met drie provincies, León, Zamora en Salamanca.
Huidige regio
De ‘Reino de León’ heeft een lange geschiedenis en was vroeger een middeleeuws christelijk vorstendom. Het kwam voort uit het koninkrijk Asturië en was gedurende lange tijd verenigd met het koninkrijk Galicië. Later werd León bij het koninkrijk Castilië gevoegd en werd het definitief sinds 1301 Castilië en León, iets dat ook in 1978 in de Spaanse Constitutie zo werd vastgelegd als Castilla y León.
Castilië en León heeft officieel geen autonome hoofdstad maar Valladolid is de stad met de meeste inwoners. De autonome regio bestaat uit 9 provincies, te weten Ávila, Burgos, León, Palencia, Salamanca, Segovia, Soria, Valladolid en Zamora waarin 2.248 gemeenten zijn gevestigd.
Castilië en León is wat betreft oppervlakte (94.226 km2) de grootste regio van Spanje en beslaat 18,6% van heel Spanje. Wat betreft inwoners staat de regio op de zesde plaats met 2,4 miljoen inwoners wat slechts 5,89% van de hele Spaanse bevolking is. Castilië en León is een van de autonome regio’s waar men lijdt onder de ontvolking in de plattelandsgebieden zoals in de provincie Soria en Zamora.
Geschiedenis vereniging en uitbreiding León-Castilië
De inname van Toledo in 1085 door Alfons VI was een keerpunt in de ontwikkeling van León-Castilië en de eerste mijlpaal in de reconquista. Christelijke Mozaraben van Al-Andalus kwamen naar het noorden om de verlaten grensgebieden te bewonen. De Atlantische kust-provincie scheidde zich in 1139 af als het koninkrijk Portugal.
De twee koninkrijken León en Castilië werden in 1157 weer gescheiden, en in 1195 deed een grote nederlaag van de Castiliaanse koning Alfons VIII in de Slag bij Alarcos de macht van Castilië afnemen. Onder de Leonese koning Alfons IX van León werd onder meer Mérida veroverd en het rijk verder zuidwaarts uitgebreid. Toen deze in 1230 overleed werden de landen weer verenigd onder zijn zoon Ferdinand III, onder de naam Kroon van Castilië. Hoewel de koningen van Castilië de titel koning van León als hoofdtitel zagen, en een leeuw als hun standaard voerden, bleef Castilië het centrum van de macht. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het vervangen van het Leonees als taal door het Castiliaans.
In 1296 werd León nog kort onafhankelijk, maar in 1301 werd het voorgoed verenigd met Castilië (dat zelf in de 16e eeuw, definitief in 1716, opging in het verenigde Spaanse koninkrijk) en om die reden wordt 1301 vaak beschouwd als het einde van het koninkrijk León.
Formeel bleef het echter bestaan als ‘koninkrijk binnen een koninkrijk’ tot 1833, toen de moderne provincie León is afgebakend. De vroegere landen van León maken nu deel uit van de autonome regio’s van Castilië en León, Extremadura, Asturië, Galicië en van buurland Portugal.