Spanje doet niet mee met de 1 april grappen … behalve Menorca en Galicië

Let op: Dit bericht is meer dan zes maanden oud. Informatie hierin kan verouderd zijn.

Voor diegene die in Spanje wonen en bang zijn dat ze deze 1 april in de maling worden genomen, maak je geen zorgen, Spanje viert geen 1 april grappen en grollen. In Spanje is dat namelijk al gevierd en wel op 28 december op de dag van de Onschuldige Kinderen of ‘Día de los Santos Inocentes’. In Spanje zijn er echter twee uitzonderingen en dat is het Baleareneiland Menorca waar wel 1 april of ‘Día de las bromas de abril’ of in het Balearisch ‘Dia d’enganyar’ gevierd wordt en de regio Galicië met de ‘Día dos enganos’.

Een 1 aprilgrap (ook wel aprilgrap of aprilvis genoemd) is een traditie waarbij mensen elkaar op 1 april voor de gek proberen te houden. Over het algemeen weet men niet waar de 1 april grappen dag vandaan komt en wat de oorsprong is, maar dat houdt niet in dat er theorieën zijn.

Theorie een

Uit sommige bronnen blijkt dat de bijzondere betekenis van 1 april ontstaan is bij de Franse wijziging naar de gregoriaanse kalender, zoals opgedragen door Paus Gregorius XIII in 1582. Voor die tijd werd Nieuwjaar gevierd van 25 maart tot 1 april. Met de verandering van het kalendersysteem werd Nieuwjaar verplaatst naar 1 januari. Mensen die dit vergaten of die het nieuwe kalendersysteem weigerden te aanvaarden, kregen uitnodigingen voor niet-gehouden feestjes, grappige presentjes enzovoort. Deze verklaring is echter onwaarschijnlijk.

Theorie twee

De 1 aprilgrap wordt al eerder vermeld in een Franse bron uit 1508, dus ruim voor de verklaring in theorie een. De eerste vermelding in een Nederlandstalige bron dateert uit ca. 1560 in Brugge, een gedicht van de rederijker Eduard de Dene. Het is een parodie op ‘1 april’ waarin een knecht het plan van zijn heer om hem te verzenden, doorziet. De geschiedenis gaat dus minstens terug tot het begin van de zestiende eeuw. De wijde verspreiding van het verschijnsel wijst echter op een oudere oorsprong.

Theorie drie

De 1 aprilgrap is volgens een andere theorie ontstaan uit een vroeger middeleeuws festival: het feest van de zotten. La fête des fous was vooral in Frankrijk van de 5e tot de 16e eeuw erg populair. Het werd gevierd omstreeks 1 januari door het kiezen van een valse paus of bisschop en ging gepaard met allerlei rituelen en festiviteiten waarbij de geestelijkheid werd geparodieerd.

Spanje

In de Spaanstalige wereld (Spanje en Latijns-Amerika) is 28 december, de dag waarop de Onschuldige Kinderen (Día de los Inocentes) worden herdacht, het equivalent van 1 april. Nadat iemand is beetgenomen roept men vaak “Inocente palomita que te dejaste engañar” (Onnozel duifje, je hebt je laten beetnemen) of kortweg “Inocente para siempre!” (Voor altijd onnozel!).

Menorca

Uitzondering op de Spaanse regel is het Baleareneiland Menorca, waar de ‘Dia d’enganyar’ (gekkendag) wel op 1 april gevierd wordt. Dit gebeurt omdat dit eiland in de 18e eeuw een Britse kolonie was en zij altijd de April Fools Day hebben gehouden, iets wat dus ook door de cultuur op het Balearen eiland is overgenomen.

Galicië

In de autonome regio Galicië heeft men nauwe banden met de Oudengelse cultuur waardoor ook de inwoners in dit deel van Spanje een 1 april dag vieren, maar daar de naam ‘Día dos enganos’ (día de los engaños) of ‘Día dos Burros’ (día de los burros) of wel de dag van de ezels heeft gekregen.