De Spaanse overheid handhaaft de controle op vloeistoffen in de cabine van vliegtuigen totdat vliegveldbeheerder AENA-apparatuur installeert om ze in de bagage te kunnen scannen. Dit is een van de meest universele en duidelijke gevolgen van de aanslagen van 11 september 2001 in New York. Wereldwijd werden toen nieuwe passagierscontroles op luchthavens ingevoerd, waaronder beperkingen op de hoeveelheid vloeistoffen of gels die passagiers in de cabine mochten meenemen zonder deze in te checken.
Dertien jaar later en ondanks verzoeken zoals die van het Europees Parlement in 2007 om ze af te schaffen, blijven de beperkingen op vloeistoffen in handbagage in Spanje van kracht. Dit gebeurt vanaf donderdag 1 februari 2024, wanneer een update van het Nationaal Programma voor de Veiligheid van de Burgerluchtvaart in werking treedt.
In het programma behoudt de regering de controle op vloeistoffen in de cabine totdat AENA-apparatuur installeert om ze binnen de bagage te kunnen scannen. Elke fles mag nog steeds niet meer dan 100 milliliter bevatten. Passagiers moeten ze uit hun bagage halen en in een plastic zak van 1 liter stoppen om gescand te worden voordat ze naar de instapzone gaan. Dit staat in de resolutie die het Ministerie van Transport en Duurzame Mobiliteit half januari goedkeurde met de tweede update van de veiligheidsregels voor de controle van luchthavens, hun werknemers, passagiers en vliegtuigen in Spanje.
Het gaat om het openbare deel van de veiligheidsmaatregelen op dit gebied, die van toepassing zijn op alle Spaanse luchthavens, met uitzondering van militaire luchthavens, hoewel daar ook burgervluchten plaatsvinden. De update integreert Europese regelgeving en andere nationale bepalingen om een eerdere resolutie uit september 2022 te vervangen. Die was de eerste keer dat het Nationaal Programma voor de Veiligheid van de Burgerluchtvaart werd herzien om veranderingen in veiligheidsbedreigingen, risico’s en technologische ontwikkelingen op te nemen.
In deze laatste versie worden wijzigingen opgenomen om software voor automatische detectie van verboden voorwerpen (APID) en explosievendetectiesystemen op te nemen in de veiligheidscontroles van handbagage. Er zijn geen wijzigingen wat betreft de vloeistoffen, spuitbussen en gels (LAG’s) die passagiers in de cabine mogen meenemen. Het ministerie van Transport wijst erop dat dit niet zal gebeuren, totdat technologieën worden geïmplementeerd op luchthavens die het mogelijk maken ze te scannen zonder ze uit de handbagage te halen.
Grootste vliegvelden eerst
Met andere woorden, de verplichting om vloeistoffen uit de handbagage te halen en de limiet van 100 ml per container die in een plastic zak van maximaal 1 liter moet worden gestopt voordat deze door de scanner gaat, blijft voorlopig van kracht. In de loop van 2024 en te beginnen met de grootste luchthavens, zal het niet langer nodig zijn om ze eruit te halen wanneer AENA zijn project opstart om apparatuur te installeren met 3D-röntgentechnologie (EDSCB, Explosive Detection System for Cabin Baggage).
Deze nieuwe apparatuur zal op een onbepaald tijdstip in de loop van 2024 geleidelijk beschikbaar komen, te beginnen op de drukste luchthavens: Madrid, Barcelona en Palma. Het doel is om de rijen van passagiers bij de controles te verkleinen. Tot die tijd handhaaft de regering de “traditionele” controles voor vloeistoffen in de update van het openbare deel van het Nationale Veiligheidsplan.
De belangrijkste reden voor het behoud van de regels is veiligheid. De beperkingen op vloeistoffen in de cabine werden ingevoerd na de aanslagen van 11 september om te voorkomen dat terroristen vloeibare explosieven aan boord smokkelen. Hoewel sommigen de regels onhandig vinden, helpen ze de kans op een succesvolle aanslag te verkleinen. Tegelijkertijd werken luchthavens aan nieuwe technologieën zoals geavanceerde scanners, zodat de regels in de toekomst versoepeld kunnen worden zonder veiligheidsrisico’s. Het is een evenwicht tussen veiligheid en gebruiksgemak.