De bouwsector in Spanje draait weer op volle toeren na jaren van economische neergang. Maar het herstel wordt bemoeilijkt door een nijpend tekort aan arbeidskrachten, van hooggekwalificeerde functies tot eenvoudige bouwvakkers.
In de jaren 2000 liepen afgestudeerde bouwkundige ingenieurs de deur plat bij werkgevers die hen veel geld boden. Maar toen in 2008 de vastgoedcrisis toesloeg, was het feest snel voorbij, zegt Víctor Sardá, docent aan de Polytechnische Universiteit van Madrid.
“Onze opleiding, die eerst ‘opzichter’ heette, daarna ‘bouwkundig ingenieur’ en nu ‘bouwkunde’, is niet iets wat de meeste studenten uit roeping kiezen,” zegt Sardá. “Het is sterk verbonden met de arbeidsmarkt. Als er goede banen zijn met een goed salaris en prettige arbeidsomstandigheden, schrijven ze zich in. Zo niet, dan niet.”
Na de crisis van 2008 werd steeds duidelijker dat bouwkundig ingenieurs moeilijk aan de bak kwamen. “Jongeren begrepen toen dat ons vak weinig werkgelegenheid bood vanwege de vastgoedcrisis,” zegt Sardá. “Dus schreven steeds minder studenten zich in.”
Ondertussen gaat de oudere garde bouwvakkers, die de sector jarenlang draaiend hield, met pensioen of stopt ermee. Florin Nicolae Nistor, zelf een Roemeense bouwvakker, ziet veel landgenoten terugkeren naar Roemenië vanwege de betere arbeidsvoorwaarden daar. De Huidige bouwsector moet het juist hebben van buitenlandse krachten.
Ondanks stimuleringsmaatregelen van de overheid blijven er weinig jonge Spanjaarden over om de gaten in de arbeidsmarkt op te vullen. De meesten kiezen voor banen waar ze vanuit huis kunnen werken, met meer comfort en zekerheid. De bouwsector biedt dat niet. Voor de meeste bouwvakfuncties moet je simpelweg op de bouwplaats aanwezig zijn, of het nu regent, waait of vriest. Dat is voor veel jongeren geen aantrekkelijk vooruitzicht.
Daarbij kent de bouw nog altijd veel schommelingen en onzekerheid. Bij een nieuwe economische terugval verliezen bouwvakkers als eersten hun baan, zo leerde de vorige crisis. Weinig jongeren zitten te wachten op dat risico.
Het gebrek aan instroom zorgt er nu voor dat bouwbedrijven genoegen moeten nemen met minder vakbekwame arbeidskrachten. Dat vergroot de kans op vertragingen, budgetoverschrijdingen en andere problemen bij bouwprojecten. En dat schrikt weer nieuwe aanwas af.