De pensioenen in Spanje zijn een veelbesproken onderwerp. Met meer dan 9 miljoen gepensioneerden en een totaal van ruim 10 miljoen uitgekeerde pensioenen, is het een belangrijk onderdeel van de Spaanse samenleving. Echter, zoals in vele andere aspecten van het land, bestaan er ook hier grote verschillen tussen arm en rijk.
In Spanje worden vijf verschillende soorten pensioenen uitgekeerd door de overheid: pensioenen voor ouderdom, weduwen, arbeidsongeschiktheid, wezen en familieleden. De meest voorkomende is het pensioen voor ouderdom, met meer dan 6,4 miljoen uitkeringen. Daarna volgen de weduwepensioenen met 2,4 miljoen uitkeringen, gevolgd door de pensioenen voor arbeidsongeschiktheid met 945.141 uitkeringen. De wezenpensioenen en familiepensioenen zijn de minst voorkomende, met respectievelijk 340.491 en 45.416 uitkeringen.
De verschillen tussen de verschillende soorten pensioenen zijn aanzienlijk. Zo bedraagt de gemiddelde uitkering voor een ouderdomspensioen € 1.334 per maand, terwijl een wezenpensioen slechts € 479 per maand bedraagt. Dit betekent dat er een verschil van bijna 300% bestaat tussen de hoogste en laagste uitkeringen.
Daarnaast zijn er ook grote verschillen tussen de pensioenen van mannen en vrouwen. Vrouwen ontvangen gemiddeld 37% minder pensioen dan mannen, wat te wijten is aan het feit dat zij vaak minder hebben gewerkt en dus minder hebben bijgedragen aan hun pensioenopbouw.
Naast de verschillen in soorten pensioenen en uitkeringen, bestaan er ook zes verschillende regelingen voor de uitkering van pensioenen in Spanje. De meest voorkomende is de algemene regeling, met bijna 7,5 miljoen uitkeringen. Daarna volgen de regeling voor zelfstandigen met bijna 2 miljoen uitkeringen.
De andere vier regelingen zijn de speciale regeling voor ambtenaren, de regeling voor zeelieden, de regeling voor mijnwerkers en de regeling voor journalisten. Elk van deze regelingen heeft zijn eigen specifieke voorwaarden en uitkeringsbedragen, wat de complexiteit van het Spaanse pensioenstelsel vergroot.
Zoals eerder vermeld, bestaan er in Spanje twee uiteenlopende werelden als het gaat om pensioenen: die van de rijken en die van de armen. Dit wordt ook wel “Las dos Españas de las pensiones” genoemd, verwijzend naar de beroemde uitspraak van de Spaanse schrijver Antonio Machado over de sociale en economische kloof in het land.
De lage pensioenen
Aan de ene kant van het spectrum bevinden zich de lage pensioenen. Deze worden voornamelijk uitgekeerd aan mensen die hun hele leven hebben gewerkt in laagbetaalde banen, zoals in de landbouw of de dienstensector. Ook vrouwen die vaak parttime hebben gewerkt en daardoor minder hebben bijgedragen aan hun pensioenopbouw, behoren tot deze groep.
Een voorbeeld hiervan is het dorpje Villacastín in de provincie Segovia, waar het gemiddelde pensioen slechts 505 euro per maand bedraagt. Dit is ruim onder het nationale gemiddelde en zorgt ervoor dat veel gepensioneerden in dit dorp moeite hebben om rond te komen.
De hoge pensioenen
Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich de hoge pensioenen. Deze worden voornamelijk uitgekeerd aan mensen die een goedbetaalde baan hebben gehad en dus meer hebben bijgedragen aan hun pensioenopbouw. Ook mensen die later met pensioen zijn gegaan en daardoor langer hebben kunnen sparen, behoren tot deze groep.
Een voorbeeld hiervan is de stad Gijón in de provincie Asturië, waar het gemiddelde pensioen maar liefst 1.973 euro per maand bedraagt. Dit is bijna het dubbele van het nationale gemiddelde en zorgt ervoor dat veel gepensioneerden in deze stad een comfortabel leven kunnen leiden.
De toekomst van de Spaanse pensioenen
De kloof tussen arm en rijk in de Spaanse pensioenen is een probleem dat al jarenlang bestaat en steeds groter lijkt te worden. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de vergrijzing van de bevolking en de economische crisis die het land heeft doorgemaakt.
Om deze problemen aan te pakken, heeft de Spaanse overheid verschillende hervormingen doorgevoerd in het pensioenstelsel. Zo is de pensioenleeftijd verhoogd en zijn er maatregelen genomen om de pensioenopbouw te stimuleren. Ook is er een nieuw systeem ingevoerd waarbij de pensioenen jaarlijks worden aangepast aan de inflatie.
Of deze maatregelen voldoende zullen zijn om de kloof tussen arm en rijk te dichten, is nog maar de vraag. Het is duidelijk dat er nog veel werk aan de winkel is om ervoor te zorgen dat alle gepensioneerden in Spanje een waardig pensioen ontvangen.
