Al een kwart eeuw onderzoekt de Northwestern University in de VS een opmerkelijke groep mensen die bekendstaat als ‘superagers’. Dit zijn 80-plussers met een geheugen dat zo scherp is als dat van iemand van rond de 50. Hoewel het onderzoek in de VS plaatsvond, zijn er ook in Spanje opvallend veel van deze uitzonderlijke ouderen te vinden.
Wat ‘superagers’ zo bijzonder maakt, is dat hun hersenen bijna niet ouder worden. De buitenste laag van de hersenen (hersenschors) blijft dikker dan normaal en het deel dat helpt bij motivatie, emoties en beslissingen blijft goed in vorm. Ook hebben ze meer hersencellen voor sociaal gedrag en grotere geheugencellen.
Sinds 2000 deden bijna 300 mensen mee aan het onderzoek. Van hen gaven 77 hun hersenen na overlijden aan de wetenschap. Sommige ‘superagers’ maken helemaal geen schadelijke Alzheimer-eiwitten aan. Anderen hebben die wel, maar ondervinden er geen problemen van. Dat heet ‘resistentie’ en ‘resilience’.
‘Superagers’ eten en sporten allemaal anders, maar wat ze vaak delen is een druk sociaal leven en een vrolijke, open instelling. Onderzoekers denken dat juist dat contact met anderen en die positieve houding helpt om het geheugen sterk te houden.
Sandra Weintraub, hoogleraar psychiatrie en neurologie, benadrukt dat de bereidheid van deelnemers om hersenen te doneren onmisbaar is geweest. “Hun nalatenschap gaat verder dan hun leven. Ze helpen toekomstige generaties begrijpen hoe gezonde hersenveroudering mogelijk is.”
De hoop is dat de kennis over ‘superagers’ kan bijdragen aan nieuwe strategieën om dementie en andere hersenaandoeningen te voorkomen. Want als we leren wat hun brein beschermt, kan dat misschien ook de rest van ons helpen om ouder te worden zonder geestelijke achteruitgang.