In het moderne tijdperk waarin we leven, zijn we meer verbonden dan ooit tevoren, maar toch worstelen velen onder ons met een sluipend gevoel van isolatie en leegte. Eenzaamheid is een stille epidemie die door de Spaanse samenleving sluipt, een onzichtbare kwaal die leidt tot psychische problemen, verminderde levenskwaliteit en zelfs vroegtijdige sterfte. In Spanje is het gevoel van eenzaamheid in één jaar tijd met 50% gestegen, waaronder steeds meer 55-plussers en jongeren.

Maar wat is eenzaamheid of in het Spaans “soledad”? Eenzaamheid is een subjectief gevoel van leegte, gemis aan betekenisvolle relaties en een gebrek aan sociale verbondenheid. Het kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd, geslacht of sociale status. Toch lijken sommige groepen kwetsbaarder dan anderen.

Volgens recent onderzoek door de ONCE- en AXA-stichtingen in Spanje voelt één op de vijf mensen in Spanje zich eenzaam, een stijging van bijna 50% in vergelijking met een jaar eerder, van 13,4% in 2023 naar 20% in 2024. De kwetsbaarste groepen zijn jongvolwassenen tussen 18 en 24 jaar, vrouwen (vooral boven de 55 jaar), mensen met een beperking en individuen met een lage sociaaleconomische status.

Meer dan twee op de drie mensen in Spanje die zich eenzaam voelen, lijden aan chronische eenzaamheid, wat betekent dat ze al meer dan twee jaar ongewild geïsoleerd zijn. Voor 60% van hen duurt deze situatie al langer dan drie jaar.

Eenzaamheid heeft een diepgaande impact op de mentale gezondheid. Mensen die worstelen met chronische eenzaamheid hebben een aanzienlijk hoger risico op depressie, angststoornissen en zelfs zelfmoordgedachten. Volgens het onderzoek heeft bijna de helft (43%) van de mensen in Spanje die ongewild alleen zijn, zelfs gedachten tot zelfdoding of zelfverwonding gehad.

Naast de psychologische gevolgen kan eenzaamheid ook leiden tot fysieke gezondheidsproblemen. Chronische eenzaamheid wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, zwakker immuunsysteem en zelfs een kortere levensverwachting. Er wordt geschat dat eenzaamheid in Spanje bijna 900 vroegtijdige sterfgevallen per jaar veroorzaakt.

Wat is alleen voelen?

Het gevoel van eenzaamheid is een complexe en multidimensionale ervaring die diep geworteld kan zijn in onze persoonlijke omstandigheden en levenservaringen.

Een van de belangrijkste oorzaken van eenzaamheid is het gebrek aan betekenisvolle sociale verbindingen. Dit kan worden veroorzaakt door factoren zoals verhuizing, het verliezen van een dierbare, scheiding of het verlaten van het ouderlijk huis. Zonder een sterk sociaal vangnet voelen mensen zich vaak geïsoleerd en alleen.

Het is ironisch dat ondanks de overvloed aan technologie en sociale media, deze juist bijdragen aan gevoelens van eenzaamheid. Ondanks onze constante online verbondenheid, ontbreekt het vaak aan diepgaande en authentieke verbindingen die essentieel zijn voor ons welzijn. 

Sommige momenten in het leven, zoals de overgang naar volwassenheid, het naderende pensioen of het verlies van een partner, kunnen momenten zijn die eenzaamheid kunnen triggeren. Deze fasen van verandering en overgang kunnen leiden tot het verlies van sociale contacten en een gevoel van leegte.