Ben je in Spanje en een beetje bijgelovig? Pas dan op want dinsdag de 13e is een ongeluksdag in Spanje. Deze dag is te vergelijken met vrijdag de 13e in Nederland en België, maar dan op een dinsdag. Vooral voor diegene die een bijgeloof hebben kan een dag zoals vandaag slecht uitpakken, maar waar komt dinsdag de 13e dan toch vandaan?
Dinsdag de 13e is in Spanje een ongeluksdag, alleen weet men niet zo goed waar dat vandaan komt. Zijn het de legendes, de cultuur of heeft het met religie te maken. Een veelgebruikte term op de ongeluksdag is “trezdidavomartiofobia”, een hele mond vol. Daarnaast is er een gezegde welke zegt “En martes trece, ni te cases, ni te embarques, ni de tu casa te apartes” wat zoveel betekent als “Op dinsdag de dertiende trouw je niet, ga je niet op reis en verlaat je het huis niet”.
In veel landen wereldwijd wordt vrijdag de 13e beschouwd als een dag vol ongeluk en bijgeloof. Het getal 13 heeft een lange geschiedenis van onheil en angst, en in veel westerse culturen wordt deze dag gevreesd. Spanje gaat echter tegen deze trend in. In plaats van vrijdag de 13e, vrezen Spanjaarden dinsdag de 13e. Maar waarom is dit zo? Wat maakt dinsdag de 13e zo bijzonder in de Spaanse cultuur, en hoe verschilt het van de internationale angst voor vrijdag de 13e?
Om te begrijpen waarom dinsdag de 13e zo’n ongeluksdag is in Spanje, moeten we kijken naar de symboliek van zowel de dag dinsdag als het getal 13 in de Spaanse cultuur.
1. Dinsdag: de dag van mars: In het Spaans heet dinsdag “martes”, wat afgeleid is van Mars, de Romeinse god van de oorlog. Mars wordt geassocieerd met conflict, agressie, en bloedvergieten, wat dinsdag een dag maakt die wordt geassocieerd met onrust en gevaren. In de astrologie wordt Mars gezien als een malefic planeet, wat betekent dat het in verband wordt gebracht met ongeluk en chaos. Deze negatieve connotaties maken dinsdag tot een dag die in de volksmond wordt gevreesd.
2. Het getal 13: Het getal 13 wordt wereldwijd vaak als een ongeluksgetal beschouwd. Deze angst komt voort uit verschillende bronnen. Een van de bekendste verhalen is die van het Laatste Avondmaal, waar Jezus met zijn twaalf apostelen aan zat. Judas, de apostel die Jezus verraadde, was de dertiende persoon aan tafel, wat leidde tot de associatie van het getal 13 met verraad en ongeluk.
In Spanje is de angst voor het getal 13 diepgeworteld in het religieuze en culturele bewustzijn. Dit bijgeloof heeft door de eeuwen heen standgehouden en het getal 13 wordt vaak vermeden in alledaagse situaties, zoals het nummeren van hotelkamers en rijen in vliegtuigen.
Dinsdag de 13e versus Vrijdag de 13e
Hoewel de angst voor vrijdag de 13e wijdverspreid is in veel landen, verschilt de angst voor dinsdag de 13e in Spanje op verschillende manieren. De oorsprong van vrijdag de 13e ligt deels in de christelijke traditie, waarbij vrijdag de dag is waarop Jezus werd gekruisigd. Deze gebeurtenis gaf de vrijdag een negatieve lading in de christelijke cultuur.
Daarentegen ligt de oorsprong van de Spaanse angst voor dinsdag de 13e niet zozeer in een specifieke historische gebeurtenis, maar meer in de samensmelting van de ongelukkige associaties van de dag dinsdag (Mars) en het getal 13. De samenkomst van deze twee ongeluksbrengers creëert een dag die in de Spaanse cultuur doordrenkt is van bijgeloof en voorzichtige afwachtendheid.
Spaanse spreekwoorden over Dinsdag de 13e
Spanje heeft een rijke traditie van spreekwoorden en gezegden, en dinsdag de 13e is daarop geen uitzondering. Hier zijn vijf bekende Spaanse spreekwoorden die inzicht geven in de houding van de Spanjaarden ten opzichte van deze dag:
“En martes, ni te cases, ni te embarques.”
Dit spreekwoord betekent “Op dinsdag, trouw niet en ga niet op reis.” Het benadrukt de gevaren die gepaard gaan met belangrijke levensbeslissingen of het aangaan van avonturen op een dinsdag, vooral op een dinsdag de 13e.
“El martes, ni gallina eches.”
Dit gezegde betekent letterlijk “Op dinsdag, leg zelfs geen ei.” Het benadrukt dat je op dinsdag helemaal niets moet ondernemen, zelfs niet iets simpels als het leggen van een ei, omdat het ongeluk kan brengen.
“Martes, ni hijo cases, ni cochino mates.”
Dit spreekwoord vertaalt zich als “Op dinsdag, huw je zoon niet, en slacht geen varken.” Dit geeft aan dat zowel belangrijke als alledaagse activiteiten op dinsdag als riskant worden beschouwd, en daarom beter kunnen worden vermeden.
“El martes, ni te cases ni te embarques, ni de tu casa te apartes.”
Dit spreekwoord voegt nog een extra waarschuwing toe aan het bekende gezegde, namelijk dat je je op dinsdag zelfs niet moet verwijderen van je huis. Dit versterkt het idee dat dinsdag een dag is om alles te vermijden wat risico’s met zich meebrengt.
“Martes, día de peleas y disputas.”
Dit gezegde betekent “Dinsdag, dag van gevechten en ruzies.” Het benadrukt de associatie van dinsdag met conflict en problemen, wat opnieuw verbonden kan worden met de associatie van de dag met Mars, de god van de oorlog.