De Spaanse elektriciteitsbedrijven waarschuwen dat maar liefst 83 procent van de distributienetten inmiddels verzadigd is. Op die locaties is het vrijwel onmogelijk om nieuwe aansluitingen te realiseren, wat volgens de sector de economische groei en de overgang naar hernieuwbare energie ernstig kan afremmen.
Uit kaarten die door UFD (Naturgy) en de branchevereniging Aelec zijn gepresenteerd, blijkt dat de capaciteit op de meeste netten volledig benut is. Ze tonen gedetailleerde informatie over knooppunten, capaciteit, aanvragen en mogelijke uitbreidingslocaties. De oorzaak ligt volgens de bedrijven in de explosieve stijging van aanvragen voor aansluiting, terwijl de investeringen in het netwerk achterblijven.
De elektriciteitsmaatschappijen benadrukken dat versterking en digitalisering van de distributienetten onmisbaar zijn. Daarvoor is een stabiel en betrouwbaar regelgevend kader nodig dat investeerders zekerheid biedt. Volgens hen bieden de huidige voorstellen van de toezichthouder CNMC te weinig prikkels om grote investeringen aantrekkelijk te maken.
Een soortgelijke situatie speelt ook in Nederland, waar de netcapaciteit in delen van het land volledig benut is. Daar wordt dit probleem “netcongestie” genoemd. Bedrijven en nieuwe woonwijken krijgen soms geen stroomaansluiting meer of moeten jarenlang wachten. Om dit op te lossen investeert Nederland fors in nieuwe hoogspanningsstations, extra kabels en slimme technologieën zoals energieopslag en het beter spreiden van het verbruik. Deze aanpak wordt door experts vaak genoemd als voorbeeld voor andere landen.
Het Spaanse Ministerie voor de Ecologische Transitie wijst er op dat er sinds 2020 al voor 43 gigawatt aan nieuwe aansluitingen is toegekend. Dat is volgens het ministerie genoeg om een heel land als Spanje nog eens van stroom te voorzien. De grootste toewijzingen zijn gedaan aan datacentra, die alleen al goed zijn voor 12 gigawatt.
Daarnaast ging ruim 11 gigawatt naar industriële projecten en stedelijke planning, terwijl waterstofprojecten 3 gigawatt ontvingen en de laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen 2,3 gigawatt. Volgens de overheid bewijst dit dat er wel degelijk vooruitgang wordt geboekt, maar de energiebedrijven houden vol dat dit niet voldoende is om de toekomstige vraag bij te benen.
Het debat tussen overheid en sector laat zien hoe urgent de kwestie is. Zonder snelle uitbreiding van de netcapaciteit dreigt Spanje kansen te missen op het gebied van groene groei, digitalisering en nieuwe bedrijvigheid.