In Catalonië zijn diefstallen op de AP-7 snelweg de afgelopen twee jaar verdubbeld. In 2021 werden er nog 1278 incidenten gemeld, maar dit aantal is in 2023 gestegen naar 2645. Een deel van deze toename is te wijten aan het vervallen van de tolheffing in 2021, wat ontsnappen voor criminelen makkelijker maakt. Het lijkt erop dat oudere buitenlandse toeristen vaak de slachtoffers zijn van deze berovingen, wat een verontrustende ontwikkeling is.
In het verleden was de AP-7 een relatief veilige snelweg, maar de veranderingen in het verkeer en de demografie van de voorbijgangers hebben geleid tot een toename van de berovingen op deze route. Vooral sinds de afschaffing van de tolheffing zijn er minder obstakels voor criminelen om hun daden uit te voeren.
De berovingen op de AP-7 zijn niet alleen statistieken, ze dragen ook bij aan een gevoel van onveiligheid onder de talloze toeristen en buitenlanders die deze snelweg dagelijks gebruiken. De verhalen van slachtoffers zijn schrijnend en benadrukken de kwetsbaarheid van mensen die zich in een onbekende omgeving bevinden.
Het profiel van de slachtoffers van berovingen op de AP-7 toont een alarmerende trend: vooral oudere buitenlanders worden doelwit. Criminelen maken gebruik van hun kwetsbaarheid, vaak omdat ze op reis zijn en door hun leeftijd en beperkte ervaring met de omgeving sneller te misleiden zijn. De meeste slachtoffers komen uit Duitsland, Nederland en Frankrijk, maar sinds 2022 hebben ook duizend Oekraïners te maken gehad met deze overvallen.
De dieven horen bij een Oost-Europese bende en hebben de rol overgenomen van wat vroeger bekend stond als de diefstallen door “de Peruanen”. Ze zijn gevestigd in Barcelona en worden tegenwoordig “pisteros” genoemd. Ze rijden rond in huurauto’s op de AP-7 van noord naar zuid.
De criminelen selecteren hun doelen bij tankstations en rustplaatsen, met name in de regio’s Empordà, Montseny en Penedès. Het betreft doorgaans alleenstaande toeristen of oudere koppels in luxe voertuigen, waarbij ze hen met een of ander voorwendsel doen stoppen. Het betreft een zeer lucratieve vorm van diefstal: een keer hebben ze 400.000 euro van een Pools echtpaar gestolen, 700.000 euro aan sieraden en contant geld van een Oekraïense vrouw, en 180.000 euro van een Portugese gepensioneerde die zijn huis in Italië had verkocht en terugkeerde naar zijn land.
De criminelen, vaak met zijn tweeën of drieën, die zich per huurauto verplaatsen, positioneren zich naast de chauffeur en geven aan dat er iets mis is met hun voertuig, zoals een pechgeval of een lekke band. Wanneer de chauffeurs hen, ondanks hun aandringen, niet serieus nemen, blokkeren de criminelen de weg totdat de chauffeurs gedwongen worden om te stoppen.
In het eerste kwartaal van dit jaar was 70% van de in de AP-7 gepleegde strafbare feiten gerelateerd aan deze vorm van diefstal. Van de 2645 meldingen die in 2023 zijn geregistreerd, vonden meer dan zeven per dag plaats, met 1090 gevallen (41%) in de provincie Girona. Andere slachtoffers hebben geen aangifte gedaan omdat zij niet op de hoogte waren van de procedure of vanwege het gestolen bedrag ervoor kozen hun reis voort te zetten. In 2023 zijn er 170 arrestaties verricht; dit jaar zijn er tot nu toe honderd arrestaties geweest.
De meeste van deze criminelen zijn veelvuldige overtreders, en sommige hebben meer dan 60 registraties in hun strafregister. De continue aanwezigheid gedurende het hele jaar heeft geleid tot een preventiecampagne die chauffeurs bewust maakt. Sinds april worden er op de grote verlichte panelen van de AP-7 berichten weergegeven zoals: “Let op uw voertuig” en “Wees alert op vreemden in servicegebieden en benzinestations” of “Een lekke band kan een oplichterij zijn. Bel 112.” Het doel is automobilisten te informeren om voorzichtig om te gaan met verzoeken om te stoppen.
De methode waarbij een chauffeur wordt gestopt om te worden beroofd, is niet onbekend binnen de criminaliteit. Jarenlang hebben bepaalde bendes, vaak aangeduid als ‘Peruaans’, chauffeurs onder druk gezet door banden leeg te laten lopen in rustgebieden, wat hen dwong om te stoppen. Ook konden ze worden beschuldigd van overtredingen die de verkeersveiligheid aantastten. De straffen werden verzwaard en uiteindelijk, rond 2015, zijn deze praktijken geëindigd.
De huidige criminele groep bestaat uit mannen in de leeftijd van 25 tot 60 jaar, doorgaans van Albanese, Kosovaarse of Servische oorsprong, die in Barcelona verblijven en wiens belangrijkste activiteit diefstal op de AP-7 betreft, tussen de grens van La Jonquera en Tarragona. Een andere groep is actief in de Delta de l’Ebre.
