Aan de stranden van de Costa del Sol is de espetero veel meer dan een visrooster: het is een cultureel icoon. Dagelijks steken deze vakmensen verse sardines aan bamboestokken, die ze vakkundig boven een houtskoolvuur roosteren. Een eenvoudig beeld, maar vol traditie, smaak en geschiedenis.
De techniek vraagt precisie. Het riet moet flexibel maar stevig zijn en goed natgemaakt om bestand te zijn tegen de hitte. De vissen worden in een specifieke hoek boven het vuur gehouden, waarbij de espetero voortdurend de wind en vlammen in de gaten houdt om de perfecte garing te bereiken. In slechts zes minuten ligt er een goudbruin gegrilde sardine op je bord.
Overal langs de kust, van Estepona tot Nerja, kom je deze vakmannen tegen. Soms gebruiken ze traditionele houten roeiboten gevuld met zand om hun vuurtjes in aan te steken, andere keren zijn het moderne metalen bakken. Wat blijft, is het ambacht en de geur van zee en vuur.
Toch is het beroep aan het verdwijnen. Veel jongeren willen het zware werk niet overnemen. In de zomer staan espeteros urenlang bij verzengende hitte boven gloeiende kolen. Miguel León van restaurant La Mar Bonita in Torremolinos vertelt dat zijn kinderen het vak niet willen leren, ondanks de honderden espeto’s die hij op drukke dagen verkoopt.
Daarom wordt er nu actie ondernomen om het beroep te behouden. De werkgroep ‘Mesa del Espeto’ zet zich in voor een Unesco-erkenning als immaterieel erfgoed. Ze organiseren ook cursussen en promotiecampagnes om het vak door te geven aan nieuwe generaties.
Sinds 2006 staat er in Málaga-stad een monument ter ere van de espetero aan de boulevard Antonio Banderas. Samen met andere traditionele beroepen als de cenachero en de biznaguero herinnert het aan een tijd waarin eenvoud en vakmanschap hand in hand gingen. De espetero is daarmee niet alleen een kok, maar een bewaker van de ziel van Andalusië.