In het natuurpark Doñana in Andalusië zorgt een wel heel bijzonder brandweerkorps al tien jaar lang voor veiligheid: het Batallón de Burros Bombero. Deze 18 ezels houden het gebied vrij van brandgevaar door brandgangen te creëren en droge vegetatie op te eten. Het resultaat? In de zones waar ze actief zijn, is nog nooit een brand uitgebroken.
De ezels werken onder begeleiding van de Asociación El Burrito Feliz en het ecologische collectief Mujeres por Doñana. Met behulp van mobiele hekken krijgen ze toegang tot stukken bos van zo’n 30 tot 40 meter lang en 15 meter breed. Daar grazen ze alles kort, van droog gras tot brandnetels en braamstruiken, waardoor vuur zich moeilijk kan verspreiden.
Ezels hebben unieke voordelen voor dit werk: ze kunnen lang zonder water, bewegen veilig door ruig terrein en zijn lichter dan zwaarder vee, waardoor de bodem minder beschadigt. Hun rustige karakter maakt ze bovendien makkelijk te begeleiden, terwijl hun gevarieerde dieet juist helpt om hardnekkige struiken weg te krijgen.
Deze ‘vierpotige brandweermannen’ zijn geen vervanging voor machines, maar eerder een slimme aanvulling. Waar zwaar materieel niet kan komen, zoals in dichte bossen, doen de ezels hun werk met opvallend succes. Bovendien werken ze zonder lawaai of uitstoot en kosten ze minder dan brandpreventie met machines.
Het succes van Doñana is niet vanzelfsprekend: het vraagt om een zorgvuldige planning. Zonder goede begeleiding kan het misgaan, zoals in Valencia waar een slecht georganiseerd project tragisch eindigde met de dood van twintig ezels. Hier in Doñana is het project echter goed doordacht en afgestemd op de natuur.
Na tien jaar is duidelijk dat de combinatie van lokale kennis, dierenliefde en milieubewustzijn vruchten afwerpt. De burro-bomberos zijn inmiddels een symbool geworden voor duurzame brandpreventie in Spanje – en misschien wel een inspiratie voor andere regio’s.