Alfredo Librero Martín (24) uit Spanje had gehoopt op een nieuwe start in Amsterdam. In plaats daarvan belandde hij in een nachtmerrie vol schulden, bedwantsen en erbarmelijke woonomstandigheden. Zijn verhaal, dat te lezen is in de Nederlandse krant het Parool, weerspiegelt de schrijnende werkelijkheid van vele jonge arbeidsmigranten die naar Nederland komen op zoek naar een betere toekomst.
Veel jongeren uit Europa voelen zich aangetrokken om in Amsterdam of Nederland te gaan werken vanwege de aantrekkelijke salarissen en de spannende ervaringen. De werkelijkheid is echter anders; duizenden arbeidsmigranten, inclusief EU-burgers zoals Spanjaarden en mensen zonder papieren, zijn vaak te vinden in laagbetaalde banen in sectoren zoals de horeca, detailhandel en bouw. Ze spelen een belangrijke rol in de economie in Nederland, maar worden ook blootgesteld aan het risico van uitbuiting.
De Spanjaard Alfredo Librero Martín arriveerde in Amsterdam met grote verwachtingen. Hij zag een advertentie van een uitzendbureau waarin een salaris van zeker 2200 euro per maand werd beloofd. Terug in Sevilla studeerde hij business administration en werkte hij in een restaurant, waar hij nauwelijks rondkwam. De verhalen van vrienden die in het buitenland werkten, deden hem besluiten om ook deze stap te zetten.
Bij aankomst in Nederland bleek de situatie heel anders. Alfredo woonde in een vies huis in Purmerend en deelde een kamer zonder deur met andere arbeidsmigranten. Ondanks zijn pogingen om het uitzendbureau te bereiken voor werk, kreeg hij geen antwoord. Elke week ontving hij een loonstrook met een negatief saldo door de huur. “Hoe kan ik dit huis betalen zonder werk?” vroeg hij wanhopig via een tekstbericht.
Dit verhaal staat niet op zichzelf. Het Parool onderzocht de situatie van arbeidsmigranten in Amsterdam, waarbij een bepaald Amsterdams uitzendbureau als voorbeeld dient. Tien jaar geleden kreeg het bureau al negatieve aandacht wegens dezelfde misstanden. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft moeite om de wildgroei aan malafide uitzendbureaus tegen te gaan, waardoor arbeidsmigranten een makkelijk doelwit blijven.
Het Parool sprak met zeven oud-medewerkers van het desbetreffende uitzendbureau en met de organisatie Fairwork, die arbeidsmigranten ondersteunt. Hun verhalen onthullen een patroon van misleiding en wanbetaling. Veel migranten worden onder valse voorwendselen naar Nederland gehaald, krijgen niet de beloofde uren of worden onderbetaald.
Librero Martín’s ervaring illustreert dit probleem. Na zijn aankomst en het betalen van een borgsom van 150 euro, kreeg hij bijna een maand later pas zijn eerste werk als horecamedewerker bij Burger King op Schiphol. Maar zelfs dat was niet genoeg om zijn oplopende schuld te dekken. Hij ontving soms slechts negen euro, soms helemaal niets. Ondertussen verslechterde zijn woonsituatie door drugsgebruik van huisgenoten en een bedwantsenplaag, wat leidde tot gezondheidsproblemen.
Een andere migrant, Jesús, kwam in 2022 vanuit Spanje naar Amsterdam via hetzelfde uitzendbureau met dezelfde hoop op een beter leven. Na weken wachten zonder werk werd hij uiteindelijk alleen sporadisch ingeschakeld. Ook zijn schuld groeide terwijl hij nog steeds huur betaalde.
Jésús en andere Spaanse migranten kregen hulp van Fairwork en de Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU), die zorgden voor uitbetaling. Voor velen echter, en ook Guillermo Moreno, eindigde het avontuur met niets. Ze verlieten het malafide uitzendbureau zonder enige vergoeding.
De situatie van arbeidsmigranten in Nederland roept om dringende aandacht en verandering. Ondanks aanbevelingen van de commissie-Roemer in 2020 om misstanden aan te pakken, blijven plannen voor regelgeving uit. De huidige wetgeving biedt onvoldoende bescherming tegen malafide uitzendbureaus, en de handhaving blijft achter.
Met meer dan 20.000 uitzend- en detacheringsbureaus in Nederland en een aanzienlijke kans dat ongeveer een op de zeven zich niet aan de regels houdt, is er behoefte aan een systematische herziening van hoe uitzendwerk wordt gereguleerd.
De verhalen van Alfredo, Jesús, Guillermo en vele anderen illustreren de noodzaak van aanhoudende aandacht voor de rechten en bescherming van arbeidsmigranten in Amsterdam en daarbuiten.