Wat is het risico op een vulkaanuitbarsting zoals op IJsland in Spanje?

Wat is het risico op een vulkaanuitbarsting zoals op IJsland in Spanje?
beeld: La Palma 2021 / @involcran / X
Let op: Dit bericht is meer dan zes maanden oud. Informatie hierin kan verouderd zijn.

De spanning stijgt in het dorp Grindavik op IJsland nu een uitbarsting van een magmatunnel dichterbij lijkt dan ooit tevoren. Er kan niet gesproken worden over een ‘traditionele’ uitbarsting zoals bij een vulkaan omdat er geen sprake is van een krater, maar de lava werkt zich een weg naar boven en zoekt de zwakste plek in de breuken in het aardoppervlak. Maar wat is de kans op een vulkaanuitbarsting in Spanje?

In Spanje zijn er meer dan 80 actieve vulkanen, waarvan de meeste zich bevinden op de Canarische Eilanden. Op het vasteland van Spanje zijn er ook een aantal vulkanen die in het verleden actief zijn geweest. De bekendste daarvan zijn de vulkaanketens van La Garrotxa in Catalonië en de Sierra Nevada in Andalusië.

In Spanje zit de vulkaanuitbarsting op het Canarische Eiland La Palma nog vers in het geheugen. Op 19 september 2021 barstte de Cumbra Vieja-vulkaan waarna gedurende 85 dagen 159 miljoen kubieke meter lava 1.219 hectare van het eiland bedekte, circa 7.000 inwoners hun huizen moesten verlaten en er bijna 2.900 gebouwen verwoest werden door de kolkende lava. Dit was de recentste vulkaanuitbarsting in Spanje.

Tien jaar daarvoor had het Canarische Eiland El Hierro te maken met een uitbarsting bij El Tagoro. Deze vulkaanuitbarsting was een onderzeese uitbarsting die plaatsvond op 10 oktober 2011 op het zuidelijke punt van het eiland. De uitbarsting duurde 180 dagen en was de eerste vulkaanuitbarsting op El Hierro in meer dan 500 jaar. Tijdens de onderzeese aardbeving werd een onderzeese krater gevormd op 88 meter onder het zeeoppervlak.

Voor de vulkaanuitbarstingen in 2021 bij La Palma en in 2011 bij El Hierro, was het gedurende tientallen jaren rustig wat betreft aardbevingen. De laatste keer dat er een uitbarsting was gebeurde in 1971 op het Canarische Eiland La Palma bij de Teneguia-vulkaan. Daarvoor waren er nog andere vulkaanuitbarstingen op Canarische Eilanden zoals die in 1949 en 1824 bij de Timanfaya-vulkaan op Lanzarote. Dezelfde vulkaan kwam ook tot uitbarsting tussen 1730 en 1736 terwijl in 1706 de Montaña Quemada op La Palma tot uitbarsting kwam. Verder terug in de tijd komen we de uitbarstingen tegen in 1677, 1585 en 1583 bij de Timanfaya-vulkaan op Lanzarote.