De Spaanse regering houdt vast aan het met Brussel overeengekomen plan om geen tol te heffen voor het gebruik van snelwegen in ruil voor het bevorderen van het goederenvervoer per spoor. Tegelijkertijd opent de regering de deur voor burgemeesters die dat willen om binnen hun steden tolwegen in te voeren, om het verkeer te beperken of de toegang tot grotere gebieden dan de lage-emissiezones (LEZ’s) die de grootste steden verplicht zijn af te bakenen, te beperken.
De minister van Transport en Duurzame Mobiliteit heeft uitgelegd dat het wetsontwerp geen enkele vermelding bevat van betaling naar gebruik van de weg (tol), omdat deze mogelijkheid vorig jaar al in onderhandelingen met de Europese Commissie werd uitgesloten. Los van de snelwegen voorziet de toekomstige wet nog steeds in de mogelijkheid dat steden tol heffen voor de toegang tot bepaalde gebieden met de auto, door het creëren van stedelijke tolwegen, met name in het centrum.
Concreet voorziet het wetsontwerp in een wettelijke machtiging zodat gemeenten die dat wensen een vergoeding kunnen invoeren voor het rijden van voertuigen die de maximumlimieten of -categorieën voor vrije circulatie overschrijden die zijn vastgesteld in de lage-emissiezones.
Stedelijke tolwegen kunnen helpen om het verkeer en de vervuiling in stadscentra te verminderen, maar ze kunnen ook ongelijkheid veroorzaken als minder welvarende inwoners de tol niet kunnen betalen. Steden moeten de voor- en nadelen zorgvuldig afwegen voordat ze besluiten tot invoering. Compenserende maatregelen, zoals kortingen voor bewoners of investeringen in openbaar vervoer, kunnen helpen om de nadelen te verzachten.
Goederenvervoer per spoor
De Spaanse regering houdt vast aan haar plan met Brussel om geen tol te heffen op snelwegen, in ruil voor het bevorderen van het goederenvervoer per spoor. Dit is bedoeld om het aantal vrachtwagens op de weg te verminderen en zo de verkeersdrukte en vervuiling te verlichten. Enkele manieren waarop de overheid het spoorvervoer stimuleert:
- Subsidies voor spoorbedrijven om goederenvervoer aantrekkelijker te maken
- Investeringen in spoorinfrastructuur, zoals extra sporen en overslagstations
- Fiscale prikkels, zoals lagere belastingen op railtransport
- Vereenvoudiging van bureaucratische procedures voor spoorvervoer
Uitdagingen zijn onder meer de hoge vaste kosten van spoortransport en de historisch gezien grotere flexibiliteit van het wegvervoer. Een modale verschuiving zal tijd vergen. Essentieel is ook dat andere EU-landen soortgelijke maatregelen nemen, zodat corridors ontstaan.