Ben je bekend met de Pityusen en Gymnesiae eilanden in Spanje? In het Spaans worden ze Las Islas Pitiusas (in het Catalaans: Illes Pitiüses) genoemd, terwijl de Islas Gimnesias in het Spaans (Catalaans: Illes Gimnèsiques) ook vaak in de Spaanse media wordt gebruikt. Misschien heb je ze al bezocht of weet je er wel iets van.
De eilanden Ibiza en Formentera en de kleine eilandjes Isla Conejera en de Isla de Espalmador, onderdeel van de Balearen eilanden, worden gezamenlijk aangeduid als de ‘Pityusen’ in het Nederlands en ‘Pitiusas’ in het Spaans. Deze benaming heeft een rijke en fascinerende geschiedenis die teruggaat tot de oudheid.
Het woord ‘Pitiusas’ is afgeleid van het Griekse ‘Pityûssai’, wat ‘pijnboomrijke eilanden’ betekent. Deze naam werd gegeven vanwege de overvloedige aanwezigheid van pijnbomen op beide eilanden.
In de 8e eeuw voor Christus bezochten de Grieken de Balearen en gaven Ibiza en Formentera de naam ‘Pityûssai’ vanwege de uitgestrekte dennenbossen die ze aantroffen. Hoewel de Grieken zich niet permanent op de eilanden vestigden, bleef de naam in gebruik en werd later overgenomen door andere culturen.
De Romeinse schrijver Plinius de Oudere verwees in zijn werken naar de eilanden als ‘Pityussae’, waarbij hij de nadruk legde op de weelderige vegetatie en de aanwezigheid van pijnbomen. Deze benaming werd gedurende de Romeinse heerschappij behouden en droeg bij aan de bekendheid van de eilanden in het Middellandse Zeegebied.
Met de komst van de Arabieren in de 9e eeuw na Christus kregen de eilanden een nieuwe naam: ‘Yebisah’ voor Ibiza en ‘Al-Jazira Al-Saghira’ voor Formentera. Ondanks deze naamsveranderingen bleef de oorspronkelijke Griekse benaming in gebruik bij verschillende bevolkingsgroepen en in historische documenten.
In de loop der eeuwen hebben de eilanden verschillende heersers en culturen gekend, waaronder de Feniciërs, Carthagers en Byzantijnen. Elke cultuur droeg bij aan de rijke geschiedenis en het culturele erfgoed van de Pitiusas, maar de oorspronkelijke naam bleef een constante factor.
Gymnesiae
De Pityusen zijn dus een subgroep van de Balearen en bestaan uit Ibiza, Formentera, Isla Conejera en Isla de Espalmador. Maar wat zijn dan de Gymnesiae eilanden, of Islas Gimnesias in het Spaans (Catalaans: Illes Gimnèsiques)?
De Gymnesiae zijn ook een subgroep van de Balearen en bestaan uit Mallorca, Menorca, Isla de Cabrera en enkele kleinere eilanden zoals Dragonera, Conejera, Isla del Aire en Isla de Colón. De benaming is afkomstig uit het oud-Griekse woord Gymnēsiai wat een afgeleide is van het Griekse gymnós wat staat voor dunne krijgers, een leger die op deze eilanden gestationeerd was.