MADRID – Veel inwoners van Spanje beginnen zich af te vragen wat die kleine goudkleurige stenen op de grond zijn. Deze zie je niet alleen in Spanje maar ook in Nederland en België waar meer aandacht is gegeven aan het fenomeen ‘stolpersteine’ die in Nederland ook wel struikelstenen worden genoemd (gedenkkasseien in Vlaanderen) wat in het Spaans zoiets als ‘piedras del tropiezo’ zou zijn.
Er komen er ook in Spanje steeds meer bij en veel mensen beginnen zich af te vragen wat de betekenis is achter deze kleine 10x10cm goudkleurige vierkante stenen. Om het ontstaan van deze kleine stenen te beschrijven moeten we teruggaan naar 4 januari 1995 toen de Duitse kunstenaar Gunter Demnig in Keulen (Duitsland) zonder toestemming de eerste stolpersteine plaatste.
De eerste stolpersteine verschenen in Nederland in 2007 en in België in 2009. Spanje volgde met dit fenomeen in 2015 maar er werd weinig aandacht aan besteed. Anno 2022 zijn in zeker 24 andere Europese landen en meer dan 1.800 steden en dorpen stolpersteine geplaatst. De 75.000ste steen werd op 29 december 2019 geplaatst in Memmingen (Duitsland).
Maar wat zijn de stolpersteine dan? Het zijn gedenktekens in het trottoir voor de vroegere geboorte- of woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze stolpersteine herinneren aan Joden, Sinti, Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten. Hoe de kunstenaar Demnig aan de naam stolpersteine is gekomen weet hij zelf niet meer. De stenen zijn van beton met op de kop van 10x10cm een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, plaats en datum van het overlijden zijn gedrukt.
Stolpersteine in Spanje
In Spanje worden sinds 2015 stolpersteine geplaatst en het aantal is inmiddels flink gestegen. Helaas letten veel inwoners van het land er niet op, waarschijnlijk ook omdat er weinig aandacht aan is besteed. Ben je dus op bezoek in Spanje of ben je in het land woonachtig, let dan eens op het trottoir en misschien zie je wel een Spaanse ¡piedra del tropiezo’.
In Catalonië zijn de meeste stolpersteine te vinden. In de provincie Barcelona zijn ze te zien in de stad Barcelona zelf maar ook in Castellar del Valles, in Cubellas, in Gironella, in Granollers, in Igualada, in Manresa, in Navás, in Olesa de Montserrat, in El Palà de Torroella, in Prats de Llusanés, in Puigreig, in Rocafort en Vilurama, in Sabadell en in San Vicente de Castellet. In de provincie Lleida zijn stolpersteine te vinden in Segarra en Segriá terwijl in de provincie Girona deze in de provinciale hoofdstad zelf en in de provincie Tarragona in Guiamets te vinden zijn.
De stolpersteine op de Balearen eilanden zijn opvallend want de Duitse kunstenaar en bedenker van het project heeft op 18 december 2018 in de hoofdstad van Mallorca Palma de eerste struikelsteen geplaatst. Daarna zijn er nog veertien bijgekomen.
In de autonome regio Madrid zijn meer dan 450 inwoners die hun stolpersteine hebben geplaatst, zowel in de hoofdstad van Spanje als in de gemeenten Ciempozuelos en Moralzarzal.
Dit zijn alle gemeenten met stolpersteine op alfabetische volgorde in Spanje. Zit jouw gemeente erbij? Aguilar de Segarra, Alaró, Albacete, Albatàrrec, Alcázar de San Juan, Algaida, Barakaldo, Barcelona, Belalcázar, Búger, Busturia, Camuñas, Campo de Criptana, Cardona, Carreño, Cártama, Castellar del Vallès, Castronuño, Ciempozuelos, Ciudad Real, Ciutadella de Menorca, Consell, Costitx, Cubelles, Doña Mencía, El Palà de Torroella, El Pont de Vilomara i Rocafort, Els Guiamets, Esparragosa de la Serena, Esparreguera, Esporles, Figueres, Fuenlabrada, Fuente la Lancha, Fuente Obejuna, Gerona, Gijón, Gironella, Granollers, Igualada, Inca, Jerez de la Frontera, La Fatarella, La Granjuela, L’Escala, Lleida, Madrid, Manacor, Manresa, Mancor de la Vall, Manzanares, Mataró, Montornès del Vallès, Montuïri, Moralzarzal, Navalmoral, Navàs, Olesa de Montserrat, Ontinyent, Ossa de Montiel, Oviedo, Palma, Paterna, Peñarroya-Pueblonuevo, Pinto, Pollença, Ponferrada, Porreres, Prats de Lluçanès, Puente Genil, Puig-reig, Real Sitio de San Ildefonso, Ribadeo, Ripollet, Rubí, Sabadell, Salt, Santa Perpètua de Mogoda, Sant Llorenç des Cardassar, Sant Cugat del Vallès, Sant Vicenç de Castellet, Segarra, Sóller, Soria, Súria, Terrassa, Terrer, Torrecampo, Torrellas, Vallbona d’Anoia, Vilanova i la Geltrú, Vilafranca del Penedès, Villaralto, Vinaròs, Zamora.