Na een recordjaar in 2023 bereidt de toerismesector in Spanje zich voor om massatoerisme te verminderen, zonder inkomsten te verliezen. Net zoals Amsterdam, Venetië en andere populaire bestemmingen, worstelen veel Spaanse bestemmingen ook met de negatieve gevolgen van massatoerisme. Nu de pandemie achter de rug is en de bezoekersaantallen records breken, wil de Spaanse sector leren andere bestemmingen.
Spanje ontving (afwachting van de definitieve cijfers) in 2023 naar schatting 85 miljoen buitenlandse bezoekers, ruimschoots meer dan voor de pandemie. De bestedingen stegen met 18% in vergelijking met 2019. Volgens de toerismevereniging Exceltur, is deze groei echter niet duurzaam. De sector moet op zoek naar manieren om massatoerisme te voorkomen, zonder af te zien van economische groei.
Steden als Amsterdam en Barcelona worstelen al langer met de keerzijde van hun populariteit. Inwoners ervaren overlast door lawaai, afval en hoge huizenprijzen. Amsterdam voerde al campagnes om bepaalde groepen toeristen te weren. Ook in Spanje groeit de weerstand. De sector zoekt daarom een nieuwe balans tussen economisch gewin en leefbaarheid.
Een strategie is meer gasten aan te trekken die meer uitgeven. In 2023 kwamen meer Amerikanen en Zuid-Amerikanen, die per persoon fors meer uitgaven. De sector wil deze markt verder uitbouwen, om met minder bezoekers evenveel inkomsten te halen. Ook met betere spreiding van bezoekers over regio’s en seizoenen kan overbelasting worden voorkomen.
Tegelijk waarschuwt de autoverhuurbranche dat niet alle bedrijven zich op deze doelgroep richten. Goedkopere opties blijven nodig voor budgetreizigers. Een eenzijdige nadruk op luxe kan de betaalbaarheid onder druk zetten, zeker voor Spaanse gezinnen. Een breed scala aan prijsniveaus is ook in de toekomst wenselijk.
Wildgroei vakantieverhuur
Volgens cijfers van Exceltur openden in 2023 bijna 15.500 nieuwe vakantie-appartementen in Spaanse steden. Dit draagt sterk bij aan overbelasting van woonwijken. Illegale verhuur via platforms als Airbnb maakt handhaving lastig op lokaal niveau. Exceltur pleit daarom voor een nationale parapluwet om regionale regelgeving af te dwingen.
In New York gelden al strikte regels zoals verplichte registratie voor verhuurders en een verbod op verhuur voor korte periodes, tenzij de eigenaar aanwezig is. Dergelijke wetgeving zou ook in Spanje de wildgroei aan banden kunnen leggen. Essentieel is strenge handhaving via hoge boetes, naar Amerikaans voorbeeld. Zo kunnen leefbare buurten worden hersteld.
Seizoensgebonden overbelasting
Een andere factor is de spreiding van bezoekers over regio’s en seizoenen. Veel populaire steden als Barcelona zien vooral in de zomer extreme drukte. Door andere seizoenen en minder bezochte regio’s te promoten kan de jaarlijkse piek worden afgevlakt. Hier liggen kansen om met dezelfde aantallen bezoekers massatoerisme terug te dringen.
Het toeristenseizoen in Spanje kent twee piekperiodes: de zomermaanden, van juni tot augustus, en de lente, met name in april en mei. Tijdens deze perioden ervaren populaire bestemmingen zoals Barcelona, Madrid en de kustgebieden een aanzienlijke toename van bezoekers. Helaas brengt deze toestroom van toeristen ook overlast met zich mee, waaronder lange wachtrijen bij attracties, drukte op stranden en in restaurants, en soms zelfs problemen met afvalbeheer. Reizigers die op zoek zijn naar een meer ontspannen ervaring, kunnen overwegen om buiten het hoogseizoen te reizen om zo te genieten van de prachtige Spaanse cultuur en landschappen zonder de drukte.