De Corredor Mediterráneo, een ambitieus project dat oorspronkelijk in 1987 werd voorgesteld, heeft tot doel een hogesnelheidsverbinding per spoor te realiseren tussen Algeciras in het zuiden van Spanje en de Franse grens. Dit initiatief beoogt niet alleen de reistijden te verkorten en de mediterrane kustregio’s direct met elkaar te verbinden zonder via Madrid te hoeven reizen, maar ook het wegverkeer te verminderen door een aantrekkelijk alternatief per spoor te bieden.
In februari 2025 heeft de minister van Transport verklaard dat de Corredor Mediterráneo in 2027 volledig operationeel zal zijn. Deze aankondiging komt op een moment waarop slechts drie trajecten in gebruik zijn: tussen Murcia en Alicante, Valencia en Castellón, en Tarragona en Girona. Andere secties bevinden zich nog in de bouwfase of zelfs in de studiefase. Deskundigen zijn het erover eens dat het gedeelte van Almería tot aan de Franse grens tegen 2027 operationeel zal zijn, maar dat het zuidelijke deel tot Algeciras waarschijnlijk niet binnen deze termijn voltooid zal zijn.
De commissaris voor de Corredor Mediterráneo bij de Spaanse spoorwegbeheerder Adif, beschouwt de doelstelling voor 2027 als “zeer realistisch” voor het traject tussen Almería en Frankrijk. Deskundigen delen deze visie, maar benadrukken dat het volledige project, inclusief het zuidelijke deel naar Algeciras, waarschijnlijk niet voor 2027 gereed zal zijn.
Per februari 2025 zijn de volgende trajecten operationeel:
- Tarragona tot de Franse grens sinds 2010.
- Valencia tot Castellón sinds 2018.
- Murcia tot Alicante sinds 2022.
De verbinding tussen Murcia en Almería wordt naar verwachting in 2026 geopend en was in augustus 2024 voor meer dan 65% voltooid. Dit project heeft een financiële injectie van 411 miljoen euro ontvangen uit het Europese cohesiefonds FEDER, met een totaalbudget van 1,944 miljard euro.
Voor het traject tussen Alicante en Valencia wordt de voltooiing eveneens in 2026 verwacht. In juli 2024 startte Adif met de aanpassing van de sporen tussen Valencia en La Encina (Villena) voor hogesnelheidsverkeer. Daarnaast krijgt Valencia een nieuw station, zoals aangekondigd door het ministerie in december 2024. Deze ontwikkelingen omvatten ook de aanleg van een tunnel die de stad van noord naar zuid zal doorkruisen.
De secties tussen Valencia en Barcelona ondergaan momenteel aanpassingen. Sinds 2021 worden de sporen tussen Castellón, Vinaròs en Vandellòs aangepast naar internationale spoorbreedte. In Barcelona worden zowel het Sants-station gerenoveerd als het nieuwe La Sagrera-station gebouwd, gelegen in het oosten van de stad.
Het zuidelijke deel van het project, met name de verbindingen in Andalusië, loopt achter op schema. In juni 2024 kondigde het ministerie van Transport een studie aan voor de verbetering van de spoorverbinding tussen Almería en Málaga, een eerste stap voorafgaand aan de daadwerkelijke bouw.
Het oorspronkelijke idee voor de Corredor Mediterráneo dateert uit 1987, met het doel een hogesnelheidslijn aan te leggen langs de Spaanse Middellandse Zeekust. Een van de grootste uitdagingen bij de realisatie is de overgang van de Spaanse spoorbreedte naar de internationale standaard, wat essentieel is voor naadloze integratie met het Europese spoornetwerk.
Naast het verbeteren van het passagiersvervoer, heeft het project ook tot doel het goederenvervoer te optimaliseren. In Spanje wordt momenteel 70% van de goederen over de weg vervoerd en slechts 4,4% per spoor, ruim 10% onder het EU-gemiddelde. Het ‘Mercancías 30’-plan van het ministerie van Transport streeft ernaar dit aandeel tegen 2030 te verhogen tot 10%.
De financiering van het project wordt voor gemiddeld 40% gedekt door Europese fondsen, zoals geschat door Adif. In december 2024 meldde de Spaanse regering dat er dat jaar nieuwe contracten waren toegekend ter waarde van 1,057 miljard euro voor studies en bouwactiviteiten. Sinds 2018 bedraagt de totale investering meer dan 7 miljard euro.
Ondanks de aanzienlijke vooruitgang blijft de voltooiing van het volledige Corredor Mediterráneo tegen 2027 een ambitieuze doelstelling, gezien de huidige status van verschillende trajecten en de complexiteit van het project.
