Het is momenteel moeilijk om een geschikte woning te vinden in Spanje. Het probleem van de toegang tot huisvesting wordt voornamelijk veroorzaakt door het onevenwicht tussen vraag en aanbod. Volgens de Spaanse centrale bank zal het tekort aan huizen naar verwachting toenemen tot bijna 600.000 woningen in 2025. Paradoxaal genoeg zijn er in Spanje bijna 4 miljoen leegstaande huizen, wat aanzienlijk meer is dan het tekort aan woningen.
Er zijn veel leegstaande woningen, maar voornamelijk in dunbevolkte gebieden waar de vraag naar woningen laag is. De leegstaande woningen bevinden zich niet op de plekken waar mensen ze nodig hebben, zoals in grote steden en hun omgeving. In deze stedelijke gebieden is het aantal leegstaande woningen erg klein.
Volgens de recente analyse van de Banco de España in haar Jaarverslag 2023 is 45% van de leegstaande woningen geconcentreerd in gemeenten met minder dan 10.000 inwoners, terwijl slechts 20% van de Spaanse bevolking daar woont. Dit fenomeen staat bekend als het lege Spanje, waar mensen vertrekken uit kleine gemeenten en de huizen leeg blijven staan en niet meer op de markt komen.
Aan de andere kant bevindt slechts 10,5% van de leegstaande woningen zich in steden met meer dan 250.000 inwoners. Deze woningen vertegenwoordigen 7,5% van de vastgoedvoorraad in de grote steden. In dit geval besluit de eigenaar die overweegt zijn woning te verhuren om dat niet te doen vanwege het ontbreken van rechtsbescherming. Hij mist garanties voor het ontvangen van huurinkomsten en vindt het lastig om de woning terug te krijgen als de huurder in gebreke blijft.
Volgens gegevens van het Spaanse Statistiekbureau INE heeft Ourense de hoogste leegstand van huizen in Spanje, met bijna 44% van de woningen die leeg staan. Lugo volgt met 37%. Ook de andere twee Galicische provincies hebben een leegstand van meer dan 20%. Galicië is de op één na regio met de meeste leegstaande woningen en vertegenwoordigt 13% van het totaal in Spanje.
Daarnaast hebben Teruel (Aragón), vijf van de negen provincies van Castilië en León (Ávila, Segovia, Soria, León en Zamora) en de vijf provincies van Castilla-La Mancha ook een leegstand van meer dan 20%. Aan de andere kant is de leegstand van huizen in Madrid en Barcelona minder dan 9%, evenals in de drie Baskische provincies.
De paradox van de leegstaande huizen in Spanje weerspiegelt het fundamentele onevenwicht tussen vraag en aanbod op de Spaanse woningmarkt. Aan de ene kant is er een aanzienlijke behoefte aan betaalbare huisvesting, vooral in de grote steden en stedelijke gebieden, waar de bevolking en de economische activiteit geconcentreerd zijn.