Op een hoogte van 907 meter in de pre-Pyreneeën van Huesca ligt het pittoreske Roda de Isábena. Dit kleine dorpje, met slechts 25 inwoners, is een plek vol historische betekenis, met een onmiskenbare charme die bezoekers aanspreekt. Roda, ooit de hoofdstad van het graafschap Ribagorza en een zetel van de bisschop, herbergt de kleinste en oudste kathedraal van Aragón. En juist deze kathedraal was ooit het doelwit van de kunstdief ‘Erik de Belg’
De reis naar Roda biedt een ontsnapping aan de moderne wereld. De kronkelige weg leidt naar een sfeervol dorp, waar de 21e eeuw lijkt te verdwijnen. Bezoekers parkeren hun auto’s en verkennen het dorp te voet, wat een gevoel van tijdloosheid oproept. De geluiden van de natuur en het plaveisel brengen je terug in de tijd.
Roda werd aanvankelijk opgericht als een Romeins fort en later als hoofdstad van Ribagorza. In de 10e eeuw bereikte het zijn hoogtepunt als bisschopszetel. Tot nu toe biedt het dorp een prachtig uitzicht op het Osaanse landschap en behoudt het zijn strategische functie door de jaren heen.
Het hart van Roda is de kathedraal van San Vicente Mártir, de ziel van het dorp. Oorspronkelijk ingewijd in 956, werd het eerste gebouw in 1006 door de Moren verwoest. De inwoners gaven echter niet op; een decennium later werd de kathedraal opnieuw opgebouwd door Lombardische meesters met mooie romaanse details. Onder Sancho de Grote werden verdere aanpassingen gedaan, en in 1030 herleefde de kathedraal in zijn vroegere glorie.
Het 12e-eeuwse klooster vormt nog een pronkstuk van de kathedraal. Met 191 grafinscripties is het de plek met de meeste romaanse inscripties in heel Spanje, en vormt het een visueel verhaal van de vele priores, kanunniken en edelen die hun laatste rustplaats hier vonden.
‘Erik el Belga’
Onder de vele verhalen rond de kathedraal, is er één dat opvalt: de ‘stoel van san Ramón’. Deze unieke stoel, vervaardigd uit delicate bougainvillée, is de oudste houten meubelstuk van Spanje. Het werd in 1979 gestolen door de beruchte kunstsmokkelaar ‘Erik de Belg’ en verdeeld in verschillende delen om te verkopen. Een deel van de stukken is sindsdien teruggevonden en wordt nu tentoongesteld in een acryl vitrine, een puzzel die de schoonheid en kwetsbaarheid van cultureel erfgoed illustreert.
De Spaanse autoriteiten beschrijven René Alphonse van den Berghe als een veelzijdige kunstenaar en kunsthandelaar: hij was niet alleen restaurateur en schilder, maar ook een schrijver en een internationaal beruchte dief die talloze diefstallen pleegde in Spaanse kerken en kapellen. ‘Erik el Belga’, zoals hij bekend stond, werd in 1982 gepakt, maar kwam drie jaar later vrij nadat hij de autoriteiten hielp bij het terugvinden van een aanzienlijk aantal gestolen kunstwerken. Van spijt was nooit sprake. Deze kunstdief overleed in juni 2020, op 81-jarige leeftijd, in Málaga.