Elk jaar in de laatste week van augustus (28e in 2024) verandert de kleine stad Buñol in de provincie Valencia in een gigantisch tomatengevecht. Het festival, bekend als La Tomatina, trekt duizenden bezoekers van over de hele wereld die allemaal komen om deel te nemen aan dit unieke, kleurrijke evenement. Maar wat is La Tomatina precies, hoe is het ontstaan, en wat maakt het zo bijzonder?

La Tomatina is een jaarlijks festival dat plaatsvindt in Buñol, een stadje in de regio Valencia. Het evenement staat vooral bekend om het gigantische tomatengevecht dat het hoogtepunt vormt van de festiviteiten. De deelnemers gooien rijpe tomaten naar elkaar, en het resulteert in een stad die bedekt is met een dikke laag tomatensap en -pulp.

Hoewel het gooien van tomaten misschien simpel klinkt, is La Tomatina allesbehalve een gewoon evenement. De sfeer is uitbundig, de energie is hoog, en de straten van Buñol worden overspoeld met mensen die plezier hebben. Het is een evenement waar mensen, ongeacht hun achtergrond of afkomst, samenkomen om te genieten van een unieke ervaring die ze niet snel zullen vergeten.

De oorsprong van La Tomatina is enigszins in nevelen gehuld en er zijn verschillende theorieën over hoe het begon. De populairste theorie is dat het feest in 1945 begon toen een groep jongeren besloot om deel te nemen aan een optocht van gigantische hoofden – een traditionele optocht met enorme, kartonnen figuren. Ze waren op zoek naar wat opwinding en begonnen willekeurig tomaten te gooien die ze bij een nabijgelegen groentekraam vonden. Dit spontane tomatengevecht bleek zo leuk dat het het jaar daarop werd herhaald en langzaam maar zeker uitgroeide tot een jaarlijkse traditie.

Gedurende de eerste jaren was het evenement niet officieel en werd het zelfs een paar keer verboden door de autoriteiten. In de jaren vijftig werd La Tomatina echter erkend als een officieel evenement van Buñol, en sinds 1957 wordt het zonder onderbreking gehouden. In de loop der jaren is het uitgegroeid van een lokaal feest naar een wereldberoemd festival dat toeristen van over de hele wereld aantrekt.

Hoe werkt La Tomatina?

Het evenement begint meestal rond 11.00 uur, maar de voorbereidingen beginnen veel eerder. Deelnemers beginnen zich al vroeg in de ochtend te verzamelen in de straten van Buñol. Voordat het tomatengevecht begint, is er een andere traditie genaamd ‘El Palo Jabón’, waarbij een houten paal, ingesmeerd met zeep, wordt opgeklommen door deelnemers in een poging een ham te bereiken die bovenop de paal is geplaatst. Zodra iemand erin slaagt om de ham te pakken, klinkt het startschot voor het tomatengevecht.

Rond 11.00 uur rijden vrachtwagens volgeladen met rijpe tomaten de stad in. De tomaten, meestal afkomstig uit de regio Extremadura, worden speciaal voor het festival geteeld en zijn doorgaans van een lagere kwaliteit, wat betekent dat ze niet geschikt zijn voor consumptie. Het tomatengevecht duurt ongeveer een uur, en tijdens deze tijd is het chaos in de straten van Buñol. Iedereen is bedekt met tomatenpulp, en de straten veranderen in een rode zee van tomatensap.

Ondanks de chaos zijn er enkele regels en veiligheidsmaatregelen die moeten worden nageleefd om ervoor te zorgen dat het evenement veilig en leuk blijft voor iedereen. Enkele van de belangrijkste regels zijn:

• Tomaten moeten worden geplet voordat ze worden gegooid om blessures te voorkomen.
• Het is niet toegestaan om andere objecten te gooien; alleen tomaten mogen worden gebruikt als wapen.
• Deelnemers moeten een veilige afstand houden van de vrachtwagens die de tomaten aanleveren.
• Na het eindsignaal (dat meestal rond 12.00 uur klinkt) moet iedereen stoppen met gooien.

Deze regels zijn ontworpen om ervoor te zorgen dat het evenement zo veilig mogelijk verloopt, ondanks de duizenden mensen die deelnemen aan het tomatengevecht.

La Tomatina is uitgegroeid tot een van de meest iconische festivals van Spanje, niet alleen vanwege de unieke aard van het evenement, maar ook vanwege de sfeer van saamhorigheid en plezier die het uitstraalt. Het is een evenement waar mensen even alle zorgen loslaten en zich volledig kunnen overgeven aan het moment. De combinatie van de traditie, de adrenaline van het gevecht en de vreugde van de deelnemers maakt het een onvergetelijke ervaring.

Bovendien heeft het festival een zekere internationale allure gekregen dankzij de aanwezigheid van toeristen uit alle hoeken van de wereld. Voor velen is deelnemen aan La Tomatina een bucketlist-ervaring, en het biedt een unieke kans om deel te nemen aan een eeuwenoude Spaanse traditie.