Stel je voor dat je een paradijselijk strand of eeuwenoude ruïnes online ziet en besluit je volgende vakantie daar te boeken. Eenmaal aangekomen blijkt de werkelijkheid totaal anders. Dat scenario wordt steeds realistischer nu kunstmatige intelligentie (AI) wordt gebruikt om overtuigende, maar verzonnen toeristische beelden te creëren.
Op sociale media en reiswebsites circuleren steeds vaker foto’s en video’s van zogenaamd idyllische bestemmingen. Zo gingen er recent beelden rond van het archeologische complex Gunung Padang in Indonesië, dat werd gepresenteerd als de oudste piramide ter wereld. De foto bleek echter met AI gemaakt: de verlichte geometrieën en onnatuurlijke vormen verrieden de digitale oorsprong.
Ook in Europa zijn voorbeelden te vinden. Zo verschenen er op Facebook en Google beelden van de Romeinse Thermen van Caracalla in perfecte staat, compleet met badende bezoekers. In werkelijkheid liggen deze ruïnes al eeuwenlang vervallen in Rome. Toch trapten duizenden mensen in de misleidende afbeelding, die oorspronkelijk via een prompt in Midjourney werd gegenereerd.
In Spanje circuleren eveneens AI-afbeeldingen die toeristen misleiden. Zo doken er op X en Instagram spectaculaire foto’s op van een zogenaamd verborgen strand in Galicië, compleet met witte zandduinen en turquoise water. In werkelijkheid bestaat deze plek helemaal niet: de beelden waren digitaal gegenereerd en creëerden valse verwachtingen bij reizigers.
Een ander voorbeeld komt uit China, waar video’s van het Xiaozhai Tiankeng, ’s werelds grootste zinkgat, een geïsoleerde omgeving suggereerden. In werkelijkheid ligt het gebied dicht bij dorpen en infrastructuur. Zulke vervalsingen voeden de illusie van ongerepte natuur en teleurstellen bezoekers zodra ze de echte situatie zien.
Volgens experts leiden deze AI-beelden niet alleen tot deceptie, maar ook tot bredere desinformatie. Ze beïnvloeden het imago van bestemmingen en dragen bij aan de zogenaamde ‘mierdificación’ van sociale media en zoekmachines, waarbij platforms overspoeld raken met inhoud van lage kwaliteit. Daardoor wordt het voor reizigers steeds moeilijker om betrouwbare informatie te vinden.
Er zijn gelukkig manieren om nepbeelden te herkennen. Controleer altijd officiële toeristische bronnen, let op vermeldingen dat content met AI is gemaakt en zoek naar visuele afwijkingen zoals vreemde verhoudingen of onlogische belichting. Met een kritische blik voorkom je dat je reisplannen gebaseerd worden op digitale luchtkastelen.