Maandag beleefde Spanje een historisch en zorgwekkend moment: binnen slechts vijf seconden verdween maar liefst 60 procent van alle stroom uit het nationale net. De regering en de veiligheidsdiensten staan voor een raadsel en laten weten dat geen enkele hypothese wordt uitgesloten, ook niet die van een cyberaanval.
Het eerste doel van de Spaanse regering is nu het herstellen van de normale situatie. Tegelijkertijd onderzoekt het Centro Criptológico Nacional (CCN), onderdeel van de Spaanse inlichtingendienst CNI, de oorzaken van deze uitzonderlijke stroomstoring. Volgens bronnen binnen het CCN werd er al enkele dagen voor het incident een “grote, ongebruikelijke activiteit” vanuit Noord-Afrika opgemerkt, hoewel expliciet wordt aangegeven dat deze niet uit Marokko kwam.
Op maandag om precies 12.33 uur verdween 15 gigawatt aan stroom uit het Spaanse netwerk, wat neerkomt op ongeveer 60 procent van het totale verbruik op dat moment. Dit alles gebeurde binnen een tijdsbestek van slechts vijf seconden, een gebeurtenis die door bronnen uit de Spaanse regering als “zeer opvallend” en “ongekend” wordt omschreven.
De inlichtingendienst onderzoekt nu of er een verband bestaat tussen de gesignaleerde activiteit uit Noord-Afrika en het plotselinge verlies van elektriciteit in Spanje en Portugal. Er wordt onder andere gedacht aan een mogelijke cyberaanval, bijvoorbeeld via een aanval die gebruikmaakt van denials of service gecombineerd met malafide commando-injecties in industriële communicatieprotocollen.
Desondanks benadrukken ingewijden dat het nog te vroeg is om definitieve conclusies te trekken. Een andere theorie die wordt onderzocht, is een “multicausale storing” tussen Spanje en Frankrijk, waarbij nog niet duidelijk is wat precies fout ging. Volgens experts kan het maanden duren voordat de ware oorzaak volledig duidelijk is.
In de nasleep van de stroomstoring kwam het openbare leven op veel plekken tot stilstand. Grote treinstations sloten hun deuren, waardoor duizenden reizigers gestrand raakten. Supermarkten raakten leeg door massale inkoop van voedsel en essentiële goederen. Bij luchthavens wisten reizigers niet waar ze aan toe waren. Van de ruim 6000 geplande vluchten voor die maandag, werden er ongeveer 300 geannuleerd.
De situatie komt niet volledig uit de lucht vallen. Slechts enkele dagen geleden waarschuwde premier Pedro Sánchez al voor moderne vormen van agressie tegen Europa. Volgens hem maken vijandige machten niet alleen gebruik van militaire middelen zoals raketten en tanks, maar zetten ze ook cybersabotage en desinformatie in, vaak versterkt door kunstmatige intelligentie.