In de afgelopen maanden heeft de Spaanse overheid met veel enthousiasme gesproken over de sterke groei van de economie. Dit optimisme is ontstaan door recente aanpassingen in groeiprognoses van zowel nationale als internationale instellingen. De Banco de España heeft de voorspelling voor dit jaar verhoogd naar 2,8%, wat hoger is dan wat de regering had verwacht. Ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling deelt dit positieve vooruitzicht en verwacht hetzelfde groeipercentage voor 2024. Maar hoe haalbaar is deze situatie eigenlijk? Is Spanje echt in staat om de rol van motor van Europa te vervullen, of schuilt er meer achter deze cijfers?
De Spaanse economie lijkt goed te presteren, maar er zijn ook verborgen problemen. Het is belangrijk om niet alleen naar de positieve cijfers te kijken. Als we verder kijken dan de oppervlakkige gegevens, blijkt dat er zich namelijk ernstige structurele problemen onder de oppervlakte afspelen.
Ondanks de groei blijft Spanje met een torenhoge werkloosheid en inflatie kampen. Deze factoren dragen bij aan een hogere ‘misery-index’ die de economische belasting voor de gemiddelde burger weerspiegelt. (De misery-index is een economische maatstaf die snel de “economische ellende” in een land weergeeft)
Het is cruciaal om te begrijpen dat deze index de combinatie van werkloosheid en inflatie meet. Een hoge werkloosheid betekent niet alleen dat mensen geen inkomen hebben, maar ook dat de consumptie en daarmee de economische groei worden belemmerd. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin economisch herstel steeds moeilijker wordt.
Als we Spanje vergelijken met andere eurozone-landen, valt op dat de Spaanse economie wel sneller groeit, maar wat levensstandaard betreft blijven we achter. Het BBP per persoon ligt flink onder het EU-gemiddelde. Spanje staat op de 20e plek van de 27 EU-landen.
Een ander complicerend feit is de toegenomen sociale ongelijkheid in Spanje. Met een percentage van bijna 27% van de bevolking (17 miljoen mensen) die risico loopt op armoede, zijn we getuige van een groeiende kloof tussen de rijken en de armen.
Deze sociale problemen worden verergerd door de stijgende kosten van levensonderhoud, die vaak niet in verhouding staan tot de inkomensstijgingen. Het gevolg hiervan is dat veel Spanjaarden zich genoodzaakt voelen om hun levensstijl aan te passen, wat weer invloed heeft op de algehele economische groei en de vraag naar goederen en diensten.
Aanpak problemen
Een urgent probleem voor de Spaanse economie is het begrotingstekort. Deskundigen verwachten dat Spanje tot 2026 de fiscale regels niet kan naleven. Hoewel leningen op korte termijn groei kunnen opleveren, resulteert dit op lange termijn in een hogere schuldenlast voor toekomstige generaties.
Spanje moet ook de productiviteit verbeteren. Ondanks trage groei in de eurozone is het essentieel om de arbeidsproductiviteit te verhogen voor meer concurrentiekracht. Innovatie en technologische vooruitgang zijn hierbij belangrijk. Bedrijven moeten investeren in opleiding en ontwikkeling van werknemers.
Een derde belangrijke taak is de verduurzaming van de economie. Klimaatverandering en de noodzaak om over te schakelen op groene energie zijn zowel een uitdaging als een kans voor Spanje. Investeren in duurzame energie kan klimaatverandering aanpakken, nieuwe banen creëren en economische groei bevorderen.
Duurzaamheid moet echter ook in de bredere context van sociaal-economische gelijkheid worden gezien. Het is cruciaal dat de voordelen van deze transitie eerlijk worden verdeeld, zodat iedereen de kans krijgt om te profiteren van groene initiatieven.