De Franse landbouwsector protesteert momenteel tegen de import van goedkopere landbouwproducten uit andere Europese landen, met name Spanje. De Franse boeren beschuldigen deze producten ervan dat ze niet voldoen aan de strenge Franse normen voor voedselveiligheid en milieu. Laten we eens kijken naar de termen BIO en ECO en waarom de Franse landbouwsector al weken protesteert tegen vooral de Spaanse collega’s.
De voormalige Franse minister Ségolène Royal heeft na haar kritiek op de Spaanse tomaten die volgens haar niet te eten zijn, de uitnodiging van de Spaanse premier Pedro Sánchez om Spanje te bezoeken geaccepteerd, maar ze heeft haar standpunt herhaald en beweert dat “wanneer de sanitaire voorwaarden ongelijk zijn, er sprake is van oneerlijke concurrentie”. De Spaanse biologische tomaten zijn volgens haar valse biologische landbouwproducten waarbij de Spaanse boeren de Europese normen voor biologische producten niet respecteren, terwijl dat in Frankrijk volgens Royal wel gebeurd.
De Franse boeren klagen dat de import van goedkopere landbouwproducten, met name uit Spanje, oneerlijke concurrentie veroorzaakt met lagere productiekosten vanwege minder strenge regels voor bestrijdingsmiddelengebruik en lagere lonen en sociale lasten. Door verschillen in wetgeving kunnen Spaanse boeren goedkoper produceren. Ze gebruiken meer chemicaliën en betalen lagere lonen. Hierdoor kunnen ze hun producten goedkoper verkopen.
Volgens de Franse boeren is de handhaving en controle op de naleving van de biologische productievoorschriften onvoldoende in andere EU-landen. Hierdoor komen er producten op de markt die ten onrechte als biologisch worden verkocht.
De Franse landbouwers vinden het oneerlijk concurreren met producten die niet aan dezelfde strenge eisen voldoen als de Franse producten. Bovendien staan hun inkomens en bedrijfscontinuïteit onder druk door de lage prijzen. Ze vragen dan ook om strengere controles, meer bescherming van de Europese markt en compensatie voor hun inkomensverlies. Vanuit Frankrijk worden daarom de volgende eisen gesteld:
1. Strengere Europese controles
- Onaangekondigde inspecties bij buitenlandse boeren
- Meer middelen voor controle-instanties
- Zwaardere sancties bij overtredingen
2. Importheffingen
- Importtarieven voor landbouwproducten van buiten de EU
- Minimumprijzen voor gevoelige producten als groenten en fruit
3. Hervorming EU-landbouwbeleid
- Meer steun voor kleine boerenbedrijven en extensieve landbouw
- Minder subsidies voor grootschalige intensieve landbouw
- Stimulans voor lokale productie en korte ketens tussen boer en burger
Biologische landbouw
De biologische landbouw, ook wel biologisch of ecologisch genoemd, is een landbouwsysteem dat de beste milieupraktijken combineert met een hoog niveau van biodiversiteit en het behoud van natuurlijke hulpbronnen. Het stelt ook strenge eisen aan dierenwelzijn, met als doel producten te produceren die voldoen aan de voorkeuren van bepaalde consumenten voor producten die zijn verkregen via natuurlijke stoffen en processen.
Volgens de definitie van het Franse Ministerie van Landbouw is biologische productie een landbouw- en voedselsysteem dat:
- Milieuvriendelijke praktijken combineert
- Een hoog niveau van biodiversiteit behoudt
- Natuurlijke hulpbronnen beschermt
- Strenge normen voor dierenwelzijn toepast
Dit alles met als doel producten te produceren die verkregen zijn via natuurlijke substanties en processen, overeenkomstig de voorkeuren van bepaalde consumenten. Er zijn verschillende manieren om te bepalen of een product biologisch is, zoals door etikettering met het EU-logo voor biologische producten, een codenummer van controle-instantie en de vermelding “biologisch” of “eco”.
Alle verpakte biologische producten in de EU moeten deze etikettering hebben. Het EU-logo garandeert dat het product voldoet aan de Europese normen voor de biologische productie. Het controlecodenummer verwijst naar de instantie die controle uitoefent op de producent.
Biologische boeren en producenten moeten gecertificeerd zijn door een erkende controleorganisatie om hun producten als “biologisch” te mogen verkopen. Deze organisatie controleert of de productie voldoet aan de biologische normen.
Biologische producten moeten volledig traceerbaar zijn vanaf de oorspronkelijke grondstoffen tot het eindproduct. Dit staat garant voor de echtheid en oorsprong van de biologische ingrediënten.
Wat is het verschil tussen BIO en ECO?
De termen “biologisch” en “ecologisch” betekenen hetzelfde als het gaat om voedingsmiddelen en landbouw. Ze verwijzen allebei naar landbouwproducten die zijn geproduceerd volgens vastgelegde normen, zonder kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen en dergelijke. De belangrijkste verschillen zijn:
Biologisch
- Gecertificeerd volgens Europese verordeningen
- Specifieke productie-eisen voor gewassen en veehouderij
- Gecontroleerd door erkende controle-instanties
- Herkenbaar aan EU-logo op verpakking
Ecologisch
- Meer een containerbegrip
- Kan verwijzen naar biologisch, maar is niet gegarandeerd
- Geen officiële certificering of productie-eisen
- Vaak kleinschalige of lokale initiatieven
De term “biologisch” heeft dus een officiële betekenis en wettelijke basis. De term “eco” of “ecologisch” kan door producenten vrij worden gebruikt, zonder gecertificeerd te zijn. Alleen biologische producten met EU-logo zijn gegarandeerd volgens de biologische productienormen geproduceerd.