MADRID – Toen de minister van Consumptie met zijn campagne begon om de inwoners van Spanje aan te moedigen minder vlees te eten, wist hij niet wat hij teweeg zou brengen. Naast alle persoonlijke aanvallen van de oppositiepartijen en de veeboeren, heeft Alberto Garzón niets meer gedaan dan de boodschap van experts en wereld organisaties doorgegeven aan de inwoners van Spanje. Maar wordt er te veel vlees gegeten in Spanje?
Het Spaanse Ministerio de Consumo is een gewaarwording campagne gestart onder de noemer #MenosCarneMasVida (MinderVleesMeerLeven) om de inwoners van Spanje aan te moedigen minder vlees te eten want dat is niet alleen goed voor het milieu en waterverbruik maar ook voor de gezondheid. Dat is niet iets wat de minister zelf heeft verzonnen maar wat door diverse gerenommeerde wereldorganisaties bevestigd wordt.
Nu ligt de kwestie vlees eten en Spanjaarden erg gevoelig, dat is wel gebleken uit de enorme negatieve reacties van de oppositiepartijen, veeboeren, vleesverwerkingsbedrijven, regionale premiers en vanuit de eigen regering zoals de minister van Landbouw en Visserij en zelfs de premier van Spanje die de campagne tijdens een persconferentie niet al te serieus nam (terwijl in een 2050-strategie wel staat dat de vleesconsumptie verminderd moet worden in Spanje.
Feiten en cijfers
De argumentatie van minister Alberto Garzón is niet meer dan het overbrengen van de boodschap van o.a. de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) die in meerdere rapporten hebben laten zien dat er veel te veel vlees wordt gegeten in Spanje en dat dit slechts is voor het milieu en voor de gezondheid.
Consumptie
In Spanje wordt gemiddeld per persoon per jaar 50 kilo vlees gegeten volgens de informatie van het Spaanse Ministerie van Landbouw maar het FAO verhoogt dat zelfs naar 100 kilo per persoon. In beide gevallen zit de gemiddelde Spanjaard ver boven het door de WHO aangeraden gemiddelde van 21 kilo per persoon/jaar. Aangeraden wordt twee tot drie porties vlees van 100 tot 120 gram per week maar in Spanje is dat gemiddeld één kilo per week.
De corona-pandemie heeft de vleesconsumptie niet verminderd maar zelfs doen stijgen met 4,6 kilo per persoon/jaar in 2020. Er is echter wel een daling van de consumptie van rood vlees want in 2006 consumeerde men in Spanje nog gemiddeld 22 kilo/persoon terwijl dat in 2020 is gedaald naar 12,6 kilo/persoon.
Het meeste vlees wordt gegeten in Castilië en León met gemiddeld 57,49 kilo/persoon gevolgd door Navarra met 56,2 kilo/persoon en Aragón met 55,36 kilo/persoon. Ook de vleesproductie nam toe van 7,2 miljoen ton in 2019 naar 7,6 miljoen ton in 2020.
Milieu
De uitstoot van broeikasgassen door de vleesindustrie is een van de argumenten die het ministerie van Consumptie naar voren heeft gebracht bij de verdediging van het voorstel om minder vlees te eten. Volgens het ministerie voor de Ecologische Transitie behoort 9,1% van de totale uitstoot van het broeikaseffect tot dit soort activiteiten met 24,8 miljoen ton CO2 (bruto).
De minister van Consumptie spreekt op Twitter echter over 14,5 procent van de uitstoot van broeikasgassen afkomstig van vee, vooral macro-boerderijen, terwijl om 1 kilo rundvlees te hebben 15.000 liter water nodig is dus reken maar uit hoeveel water dat is.
De winderigheid van koeien, de uitwerpselen van varkens en hun voer zorgen ook voor meer vervuiling dan die van auto’s want één kilo rundvlees staat wat betreft broeikasgas-uitstoot gelijk aan 180 kilometer autorijden. Vleesconsumptie is een van de vele bronnen van CO2-uitstoot, naast bijvoorbeeld vliegen, autorijden en verwarmen.
Gezondheid
Naast het milieu en het overmatig vleesverbruik speelt de gezondheid ook een rol. De WHO heeft al vaker gewaarschuwd voor het risico van overmatige consumptie van rood vlees wat kan zorgen voor hartaanvallen, diabetes en andere soorten ziekten. De wetenschap heeft ook ontdekt dat diëten met veel vet meer doden veroorzaken dan doden door alcohol, tabak en drugs.
Het eten van veel bewerkt vlees en rood vlees is niet gezond maar wat voor schade kan dit je lichaam opleveren? Het eten van veel rood vlees, 100 tot 120 gram per dag, hangt samen met: 10 procent hoger risico op beroerte, 10 procent hoger risico op darmkanker; 15 procent hoger risico op diabetes type 2 en 20 procent hoger risico op longkanker.
Dus, gaat de campagne om minder vlees te eten een succes worden of niet. Verwacht wordt van niet want al is de boodschap misschien goed en wetenschappelijk onderbouwd, de overdracht van die boodschap is niet goed gegaan en heeft te veel negatieve reacties opgeleverd. Maar misschien was het idee van de minister voor Consumptie wel juist dat, een discussie op gang zetten in Spanje en dat is hem goed gelukt.
Week zonder vlees (Nederland)
In Nederland heeft men tijdens de Nationale Week zonder Vlees uitgerekend dat dit veel bespaarde zoals 101 liter water, 79 kilometer autorijden met een besparing van 13.7 kg CO2eq ofwel uitstoot van broeikasgassen en 770 gram dierenvlees want de gemiddelde vleeseter in Nederland consumeert 110 gram vlees per dag, bestaande uit 29 gram rundvlees, 55 gram varkensvlees en 26 gram kippenvlees.