Na de verwoestende bosbranden die de afgelopen weken door Spanje trokken, duikt er een onverwachte overlever op: de ‘quitameriendas’. Dit kleine, lila bloemetje verschijnt tussen het zwartgeblakerde landschap en laat zien hoe veerkrachtig de natuur kan zijn. Terwijl bomen en struiken in as veranderen, herinnert deze bloem eraan dat herstel altijd mogelijk is.
De naam ‘quitameriendas’, letterlijk ‘ontneemt de tussendoortjes’, verwijst naar het einde van de zomer. Toen de dagen korter werden, stopten boeren en herders vroeger met werken en verdwenen de late maaltijden. Het bloemetje markeert dus het begin van de herfst en is diep verbonden met de landelijke tradities van Spanje.
Opvallend aan de ‘quitameriendas’ is dat ze zonder bladeren bloeit. Eerst verschijnen de delicate bloemen, pas later in de herfst komen de bladeren boven de grond. Dankzij een stevige bol die diep onder de aarde verscholen zit, overleeft de plant moeiteloos vuur en droogte. Juist de omstandigheden na een brand – meer licht, voedingsrijke as en minder concurrentie – zorgen ervoor dat de bloem massaal kan bloeien.
Deze plant is typisch voor het Iberisch Schiereiland en komt vooral voor in bergachtige gebieden van Spanje en in delen van Zuid-Frankrijk. In verschillende regio’s kent ze kleurrijke bijnamen, van ‘espantapastores’ (herdersverschrikker) tot ‘quitadesayunos’ (ontneemt de ontbijten), allemaal verwijzend naar de seizoensverandering en het einde van lange zomerdagen.
Voor biologen is de ‘quitameriendas’ een symbool van de veerkracht van ecosystemen. Waar vuur alles verwoest, ontstaat ook ruimte voor nieuw leven. Dit bloemetje laat zien dat zelfs in het donkerste scenario, de natuur altijd een weg vindt om opnieuw te bloeien.
En terwijl veel Spanjaarden zich zorgen maken over de toename van bosbranden door droogte en klimaatverandering, biedt de verschijning van deze bloem een klein beetje troost: na vernietiging komt altijd hergeboorte.