Afgelopen weekend raakte een trein in Madrid uit de rails in een tunnel, wat zorgde voor veel annuleringen en vertragingen, waardoor minstens 50.000 reizigers er last van hadden. Direct na het voorval waren er vragen, waaronder van de minister van Transport, die sprak over een “bijzonder en vreemd incident”. De media noemden zelfs sabotage. Inmiddels is gebleken dat het onderhoudspersoneel snel heeft gehandeld en zo een ramp met honderden slachtoffers heeft weten te voorkomen.

Het treinongeluk afgelopen zaterdag in de hogesnelheidstunnel tussen de stations Atocha en Chamartín in Madrid had ernstige gevolgen kunnen hebben. Dit zegt Pablo San José, coördinator van de spoorwegwerkplaatsen bij CGT, tegen de online krant 20Minutos. Als de trein niet door de wissel was afgeleid, kwam hij recht op een Iryo-trein af die vol met passagiers zat en stil wachtte tot de actie klaar was.

De collega’s van treinspoor beheerder Adif hebben een heldendaad verricht door levens te redden, zegt de coördinator. Een ongeluk in een tunnel is als een rattenval, want als er vuur uitbreekt of er is een explosie door een botsing, dan komt daar niemand levend uit. Voor veel spoorwegmedewerkers kwam het ongeluk in Torre del Bierzo van 1944 in gedachten, waarbij honderden mensen omkwamen in een tunnel, zegt San José.

Het verhaal van het ongeval begint bij een reeks van fouten en onvoorziene omstandigheden die samenkwamen in een dramatisch moment. Volgens San José was er sprake van een tragische reeks onvolkomenheden die uiteindelijk leidden tot het ontsnappen van de trein.

De eerste stap naar de ramp kwam door een verkeerde manoeuvre. Normaal gesproken zou een trein zonder remmen veilig moeten worden vervoerd tussen twee andere locomotieven, maar dit was niet gebeurd. San José legt uit dat de trein, die zich nu als een “dood gewicht” gedroeg, op een gevaarlijke manier de tunnel in rolde.

Wanneer er zo’n situatie ontstaat, is het cruciaal om de noodprocedures nauwgezet te volgen. Het niet naleven van deze richtlijnen kan ernstige gevolgen hebben. In dit geval werd de gebruikelijke aanpak vervangen door improvisatie, wat de veiligheid van honderden passagiers in gevaar bracht. Het inzetten van een wissel om de trein van de rails te krijgen was wellicht een tijdelijke oplossing, maar het liet ook zien dat men wanhopig was.

In verschillende kranten is een audio-opname gepubliceerd waarin iemand praat over het ongeluk en zegt dat de trein wel 200 km per uur reed. San José stelt dat dit onmogelijk is door de staat van het spoor in de tunnel. Bovendien wordt er in de opname gesproken over een helling van 30%, iets wat volgens San José niet voorkomt in de Spaanse spoorwegen, aangezien een helling van 5% al aanzienlijk genoemd kan worden. Daarnaast merkt de coördinator op dat er meer vreemde uitspraken in de audio te horen zijn.