Terwijl veel Europese landen hun grenzen steeds verder sluiten voor migranten, vaart Spanje een opvallend andere koers. Onder leiding van premier Pedro Sánchez zet het land in op een ruimhartig migratiebeleid. Sinds 2021 kregen al zo’n 700.000 ongedocumenteerde migranten een verblijfsvergunning en er liggen plannen klaar om dit aantal verder op te schalen.
Het is een bewuste keuze van de socialistische regering. Spanje heeft, net als veel andere Europese landen, te maken met een vergrijzende bevolking en personeelstekorten in sectoren als de bouw, gezondheidszorg, horeca en techniek. Volgens de regering is migratie daarom geen probleem, maar juist een oplossing.
In tegenstelling tot landen als Duitsland, Italië of Frankrijk, waar de politieke druk om migratie te beperken steeds groter wordt, kiest Spanje voor legalisering en integratie. Zo werd in 2022 een wet aangenomen die het voor migranten eenvoudiger maakt om werk te vinden, verblijfsrechten te verkrijgen en zich in te schrijven in gemeenteregisters.
Daarnaast werd onlangs een burgerinitiatief goedgekeurd in het parlement, waardoor er nu gewerkt wordt aan een wet die mogelijk tot één miljoen migranten in Spanje legaal verblijf zou kunnen geven. Dit proces verloopt via een speciale regeling waarbij migranten die al minstens twee jaar in Spanje wonen, via werk of opleiding een legale status kunnen verkrijgen, als ze aan strenge voorwaarden voldoen.
Volgens economen draagt migratie direct bij aan de Spaanse economie. Ongeveer een kwart van de economische groei van Spanje in de afgelopen jaren is toe te schrijven aan migranten. In 2023 groeide de economie met drie procent, terwijl dat in andere EU-landen gemiddeld rond de één procent lag.
Tegelijkertijd groeit ook het maatschappelijke debat. Hoewel veel Spanjaarden positief staan tegenover migratie, mede vanwege historische banden met Latijns-Amerika, geeft een meerderheid in recente peilingen aan dat er “te veel” migranten zijn. De angst voor verdringing op de arbeidsmarkt speelt daarbij een rol. Feit is echter dat de meeste migranten juist het werk doen wat Spanjaarden zelf niet meer willen doen, denk aan de bouw, horeca en landbouw.
Premier Sánchez laat zich echter niet afschrikken. Hij noemt migratie een noodzaak én een kans, en benadrukt dat Spanje historisch gezien altijd een land van emigratie en immigratie is geweest. Volgens hem heeft Spanje een morele én economische plicht om migranten op te nemen.